Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

задавальня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да задаволіць.

задава́нне 1, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. задаваць — задаць.

задава́нне 2, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. задавацца ​2; фанабэрыстасць, ганарлівасць, зазнайства.

задава́цтва, ‑а, н.

Тое, што і задаванне ​2. Маёру ўспомнілася, як на нядаўнім партыйным сходзе гэтыя ж самыя работнікі бязлітасна і жорстка крытыкавалі капітана за задавацтва, ганарыстасць. Асіпенка.

задава́цца 1, ‑даецца; незак.

1. Незак. да задацца.

2. Зал. да задаваць (гл. задаць у 1–3 знач.).

задава́цца 2, ‑даюся, ‑даешся, ‑даецца; ‑даёмся, ‑даяцеся; заг. задавайся; незак.

Разм. Фанабэрыста, ганарліва паводзіць сябе; важнічаць. — Як табе падабаецца аграном? — Нічога. Толькі, здаецца мне, крыху задаецца. Шамякін.

задава́ць, ‑даю, ‑даеш, ‑дае.

Незак. да задаць.

задаві́цца, ‑даўлюся, ‑давішся, ‑давіцца; зак.

Разм.

1. Павесіцца. З гультаём ажаніцца — лепей задавіцца. З нар.

2. Падавіцца, удавіцца. — Вам не давядзецца плаціць пану .. і дзвесце дзесяцін зямлі вы зусім дарэмна атрымоўваеце. — Сам тую зямлю вазьмі! — Хай ён задавіцца той зямлёй! Галавач.

задаві́ць, ‑даўлю, ‑давіш, ‑давіць; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і задушыць. — А! — махнуў рукою Нічыпар, — ёсць прыказка: «Ці памёр Гаўрыла, ці яго скула задавіла». Колас.

задаво́ленасць, ‑і, ж.

Тое, што і задавальненне (у 2 знач.). [У Івана] з’явілася ціхая задаволенасць ад таго, што перад грознаю невядомасцю гор ён не адзін, што побач усё ж чалавек. Быкаў.

задаво́ленне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. задаволіць.

2. Тое, што і задавальненне (у 2 знач.); задаволенасць. [Рыгор] адчуў поўнае задаваленне паваротам спраў. Гартны.

задаво́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад задаволіць.

2. у знач. прым. Поўны пачуцця задавальнення, задаволенасці. Вязальшчыцы з Вольчынага звяна, задаволеныя і вясёлыя, пайшлі за жняяркай. Мележ. // Які выражае задавальненне (у 2 знач.). Іван Мацвеевіч усміхнуўся задаволенай усмешкай. Бядуля.