Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паўчвэ́рці, ж.

Разм. Палавіна чвэрці.

паўша́р’е, ‑я, н.

1. Палавіна геаметрычнага шара.

2. Тое, што мае форму палавіны шара. А з вачэй — двух вялізных паўшар’яў — Слёзы буйнымі падалі слівамі. Лойка.

3. Адна з палавін, на якія ўмоўна падзяляецца зямны шар і нябесная сфера. Паўночнае паўшар’е. Паўднёвае паўшар’е.

•••

Паўшар’і галаўнога мозга — дзве часткі вялікага мозга ў чалавека і некаторых жывёл.

паўшарсцяны́, ‑ая, ‑ое.

Шарсцяны з прымессю бавоўны. Паўшарсцяная тканіна.

паўшаўко́вы, ‑ая, ‑ае.

Шаўковы з прымессю бавоўны або шэрсці. Паўшаўковая сукенка.

паўшкля́нкі, ж.

Палавіна шклянкі. Язэп сеў на сухі грудок. Хацелася дачакацца, пакуль бярозы наплачуць хоць паўшклянкі соку. Асіпенка.

паўшо́ры, ‑аў; адз. няма.

Частка збруі ў выглядзе рэменя, які прымацаваны абодвума канцамі да хамута і ідзе да яго вакол усяго тулава каня. Конь цяпер напяў паўшоры, выгнуў гужы і рвануў з усёй сілы. Кола пераскочыла цераз корань, і воз ад’ехаў ад пня. Баранавых.

паўшто́ф, ‑а, м.

Уст. Бутэлька, якая змяшчае палавіну штофа (гарэлкі).

паўшчува́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Маральна падзейнічаць на каго‑н., зрабіць вымову; падакараць. — Зноў ты на ражон лезеш, — паўшчуваў Паўліну Сахрон. Сачанка.

паўшчэ́млівацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Ушчаміцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.

паўшчэ́мліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Ушчаміць усіх, многіх або ўсё, многае.