Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зараста́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. зарастаць — зарасці.

зараста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зарасці.

зарасці́, ‑расту, ‑расцеш, ‑расце; ‑расцём, ‑расцяце; пр. зарос, ‑расла, ‑ло; зак.

1. чым і без дап. Пакрыцца, парасці якой‑н. расліннасцю. За апошнія гады дзялянка зарасла маладым бярэзнікам, які быў ужо вышэй рослага чалавека. Шуцько. // Пакрыцца валасамі, поўсцю і пад. Твар .. [камандзіра брыгады] асунуўся, пацямнеў, зарос за час блакады густой барадою. Шамякін. [Андрэй] амаль не падобны быў сам на сябе: твар густа зарос, скроні ўпалі і быццам бы пасівелі. Кулакоўскі.

2. Разм. Зажыць, зарубцавацца (пра рану). І ў чалавека раны зарастуць, Але рубцы навечна застануцца. Свірка.

•••

Зарасці (парасці) быллём — адысці ў нябыт, забыцца. Ліха тое сёння Адышло далёка, Зарасла быллём. Колас.

Зарасці граззю — без догляду вельмі забрудзіцца.

зарасці́ць, ‑рашчу, ‑росціш, ‑росціць; зак., што.

Пакрыць якой‑н. расліннасцю. Зарасціць участак травой.

зараўнава́цца, ‑нуецца; зак.

Зрабіцца роўным з навакольнай паверхняй (пра ўпадзіны, узвышэнні і пад.). Выбоіны зараўнаваліся.

зараўнава́ць 1, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.

Запоўніўшы чым‑н., зрабіць на ўзроўні з якой‑н. паверхняй. Зараўнаваць яму. □ Зямля Беларусі! Тваімі шляхамі Мы рэйкі праложым, збудуем масты, Равы зараўнуем, засыплем плугамі. Броўка. // Зняць няроўнасці з якой‑н. паверхні; зараўняць. Зараўнаваць зямлю.

зараўнава́ць 2, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак.

Пачаць раўнаваць ​2.

зараўно́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да зараўнавацца.

2. Зал. да зараўноўваць.

зараўно́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зараўнаваць ​1.

зараўня́цца, ‑яецца; зак.

Разм. Тое, што і зараўнавацца.

зараўня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

Разм. Тое, што і зараўнаваць ​1. Зараўняць яму. □ Памагаючы адзін аднаму, міну прысыпалі, зараўнялі сляды. Навуменка.