Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пабуры́ць, ‑буру, ‑бурыш, ‑бурыць; зак., што.

Разм.

1. Разваліць, паламаць; разбурыць. Пабурыць сцірту дроў. Пабурыць плот.

2. Бурыць, свідраваць некаторы час.

пабурэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў бурым. Пабурэлая трава. Пабурэлыя стагі. □ Ласкавае, спакойнае святло абедзеннага сонца залаціла пабурэлыя вершаліны бяроз і клёнаў. М. Ткачоў.

пабурэ́нне, ‑я, н.

Стан паводле знач. дзеясл. пабурэць.

пабурэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць, зрабіцца бурым. Трава была непакошаная і на ўзгорках пабурэла на сонцы. Лупсякоў. Саламяны капялюш дырэктара так выгараў на сонцы, што зусім пабурэў. Даніленка.

пабу́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Бухаць некаторы час. Пабухаць малатком. □ — Махнём заўтра да мяне ў Грамы, прафесары! — гукае Мікола. .. У гаспадара майго стрэльба.. Пабухаем у лесе, бярозавіку пап’ём. Навуменка.

пабушава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; зак.

Бушаваць некаторы час. Бура пабушавала і сціхла.

пабуя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.

Буяніць некаторы час.

пабуя́ць, ‑яе; зак.

Вырасці ў націну, не даўшы клубняў, зерня (звычайна пра агародныя расліны). Пабуяла бульба.

пабыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Схадзіць, з’ездзіць у многія мясціны, неаднаразова пабыць дзе‑н., у каго‑н. Пабываць у замежных краінах. □ За гады партыйнай работы.. [Тураўцу] давялося пабываць у многіх кутках Беларусі. Мележ. Карніцкі спяшаўся за дзень пабываць усюды, каб паглядзець, як ідзе работа. Паслядовіч. // Наведаць каго‑, што‑н., прабыўшы там нейкі час. Пабываць у бацькоў. Пабываць па радзіме. □ Я ўспомніў, што мне яшчэ трэба пабываць у рэдакцыі раённай газеты, і паехаў у горад. Кулакоўскі.

2. Прабыць нейкі час у якім‑н. стане, якасці, становішчы. — А побач ёсць другая канава. Па ёй цячэ назад у возера вада, якая пабывала ў рабоце. Галавач.

3. Прыняць удзел у чым‑н. Пабываць на вайне. □ — Уга, ці не ў калатні ты набываў? — звярнуў увагу Слава на сіняк пад вокам у Ракіцкага. Хадкевіч.

пабы́ўка, ‑і, ДМ ‑быўцы; Р мн. ‑бывак; ж.

Разм. Кароткачасовы водпуск для паездкі дамоў, на радзіму (часцей за ўсё пра ваеннаслужачых). Адпусціць на пабыўку. Прыехаць на пабыўку. □ [Лідзія Пятроўна:] — Рана пачала зажываць, тыдні праз чатыры зусім будзеце здаровы і зможаце паехаць на пабыўку. Галавач.