Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зара́знік, ‑а, м.

Разм. Той, хто (тое, што) заражае.

зара́зны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да заразы. Заразныя бактэрыі. // Выкліканы заразай; інфекцыйны. Заразная хвароба.

2. Здольны заразіць іншых. Заразны хворы. / у знач. наз. зара́зны, ‑ага, м.; зара́зная, ‑ай, ж. Ізалятар для заразных.

3. Разм. Прызначаны для заразных хворых. Заразная бальніца.

зараі́цца, ‑раіцца; зак.

Пачаць раіцца.

зарака́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. заракацца — зарачыся.

зараката́ць, ‑коча; зак.

Пачаць ракатаць.

зарака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да зарачыся.

зара́на, прысл.

Разм. Занадта рана; ранавата. Жанчын.. на вуліцы яшчэ не было, і Алена падумала, што паднялася зарана, што трэба было б пачакаць трохі дома. Мележ.

зара́нак, ‑нку, м.

Тое, што і зара (у 1, 2 знач.). Займаўся вогненна-крывавы заранак. П. Ткачоў. Вытворчая брыгада, якая нарадзілася яшчэ на заранку калгаснага будаўніцтва, і да гэтага часу застаецца асноўным звяном гаспадарання. Машэраў.

зара́начка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Нар.-паэт. Памянш.-ласк. да заранка ​1. Ты не згаснеш, ясная зараначка, Ты яшчэ асвеціш родны край. Багдановіч.

зара́ней, прысл.

За некаторы час да чаго‑н.; загадзя. Зараней .. [Лукаш] для кожнага страл[ка] Назначыў месца ў бары густым. Танк.