Verbum

засыла́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да засылаць.

засыла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заслаць ​¹.

засы́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. засылаць — заслаць.

засына́нне, ‑я, м.

Стан паводле знач. дзеясл. засынаць — заснуць.

засына́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заснуць.

засыпа́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. засыпа́ць ​¹ — засы́паць ​¹ (у 1–3 знач.).

засы́пацца ​¹, ‑сы́плюся, ‑сы́плешся, ‑сы́плецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Трапіць куды‑н., у сярэдзіну чаго-н (пра што‑н. сыпкае). Пясок засыпаўся ў чаравікі. Снег засыпаўся за каўнер.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца або напоўніцца чым‑н. сыпкім. [Калодзеж] крыху засы́паўся зямлёй, і на дне яго вады было мала. Чорны.

3. чым. Разм. Мець чаго‑н. у вялікай колькасці. Год выдаўся добры. Можна засыпацца хлебам.., атрымаць шмат грошай... Паслядовіч.

засы́пацца ​², ‑сы́плюся, ‑сы́плешся, ‑сы́плецца; зак.

Разм. Аказацца выкрытым; пацярпець няўдачу ў якой‑н. справе. — Прыгадалася Надзя, Ціхан, Сяргей, многія другія... Як пройдзе для іх вобыск! Хоць бы ніхто не засыпаўся! М. Ткачоў. // Выявіць няўменне, няведанне ў чым‑н. Засыпацца на экзамене.

засыпа́цца ​¹, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

1. Незак. да засы́пацца ​¹.

2. Зал. да засыпа́ць ​¹.

засыпа́цца ​², ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.

Незак. да засы́пацца ​².

засыпа́цца ​³, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.

Незак. да заспацца.

засы́паць ​¹, ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак., каго-што.

1. Запоўніць, закідаць да верху чым‑н. сыпкім. Засыпаць роў. □ Жораў ішоў за труною Міхася, а потым, калі засыпалі магілу, узняўся і паляцеў. Брыль.

2. Пакрыць слоем чаго‑н. сыпкага. Забілі дзве палі, палажылі бервяно, пакідалі каля яго камення і засыпалі жвірам, каб вада не размывала плаціны. Пальчэўскі. / у безас. ужыв. За адну ноч ваенны гарадок засынала чыстым мяккім снегам. Хомчанка.

3. і чаго. Насыпаць, усыпаць куды‑н. Засыпаць зерне ў млынавы кош. Засыпаць крупы ў гаршчок. □ Язэп засыпаў каню аўса і вярнуўся ў кватэру. Бядуля.

4. перан.; чым. Накіраваць што‑н. у вялікай колькасці каму‑н. [Хлопцы] адразу ж засыпалі дзядзьку Тамаша пытаннямі: «А гэта што? А для чаго?» Якімовіч. — Залатыя ў Анюты сыны! Прыехалі — матку падарункамі засыпалі. Дварок ёй дагледзелі, дроў навазілі. Ракітны.

•••

Засыпаць насенныя фонды — падрыхтаваць патрэбную колькасць насення для пасеву.

засы́паць ​², ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак.

Пачаць сыпаць (у 4, 6 знач.).

засыпа́ць ​¹, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да засы́паць ​¹.

засыпа́ць ​², ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да заспаць.

засы́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. засыпа́ць ​¹ — засы́паць ​¹ (у 1–3 знач.).

засыпны́, ‑ая, ‑ое.

Прызначаны для засыпання. Засыпны апарат. // Зроблены шляхам засыпання. Да зімы звяно збудавала засыпную хацінку для сваіх выхаванцаў [трусянят]. Пальчэўскі.