Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

паўця́жкі, ‑ая, ‑ае.

Які займае прамежкавае становішча паміж сярэднім і цяжкім (пра вагавую катэгорыю ў спорце).

паўцяка́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Уцячы — пра ўсіх, многіх. [Дзедавы] ўнукі, як толькі бацьку павезлі ў бальніцу, паўцякалі да маткі. Колас. У той дзень, калі ўступілі немцы, у бальніцы заставаўся ён, Сцяпан Андрэевіч, ды я. Усе разбегліся. Нават хворыя паўцякалі, хто мог хадзіць. Шамякін.

паўчварта́, нескл., ліч. кольк.

Разм. уст. Тры з палавінай. Паўчварта пуда.

паўчвэ́рткі, ж.

Разм. Палавіна чвэрткі.

паўчвэ́рці, ж.

Разм. Палавіна чвэрці.

паўша́р’е, ‑я, н.

1. Палавіна геаметрычнага шара.

2. Тое, што мае форму палавіны шара. А з вачэй — двух вялізных паўшар’яў — Слёзы буйнымі падалі слівамі. Лойка.

3. Адна з палавін, на якія ўмоўна падзяляецца зямны шар і нябесная сфера. Паўночнае паўшар’е. Паўднёвае паўшар’е.

•••

Паўшар’і галаўнога мозга — дзве часткі вялікага мозга ў чалавека і некаторых жывёл.

паўшарсцяны́, ‑ая, ‑ое.

Шарсцяны з прымессю бавоўны. Паўшарсцяная тканіна.

паўшаўко́вы, ‑ая, ‑ае.

Шаўковы з прымессю бавоўны або шэрсці. Паўшаўковая сукенка.

паўшкля́нкі, ж.

Палавіна шклянкі. Язэп сеў на сухі грудок. Хацелася дачакацца, пакуль бярозы наплачуць хоць паўшклянкі соку. Асіпенка.

паўшо́ры, ‑аў; адз. няма.

Частка збруі ў выглядзе рэменя, які прымацаваны абодвума канцамі да хамута і ідзе да яго вакол усяго тулава каня. Конь цяпер напяў паўшоры, выгнуў гужы і рвануў з усёй сілы. Кола пераскочыла цераз корань, і воз ад’ехаў ад пня. Баранавых.