Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

павыпы́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выпыліць усё, многае. Павыпыльваць коўдры.

павыпы́рхваць, ‑ае; зак.

Разм. Выпырхнуць — пра ўсіх, многіх. Птушкі павыпырхвалі з гнёздаў.

павыпы́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выпытаць усё, многае. Павыпытваць тайны.

павыпэ́цквацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разм. Выпацкацца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Дзеці павыпэцкваліся. Рукі павыпэцкваліся.

павыпэ́цкваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Выпацкаць у многіх месцах, выпацкаць усё, многае. Павыпэцкваць сцены.

павыпяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выпечы ўсё, многае. Павыпякалі жанчыны хлябы і пайшлі ў поле. Павыпякаць узоры. Павыпякаць бародаўкі.

павырабля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

Вырабіць усё, многае. Павырабляць усе скуры. Павырабляць свае нормы. Павырабляць вугальныя разрэзы. Павырабляць у гразь усё адзенне. □ [Варанковіч:] — Ты думаеш, мне гэты перамер цацка вялікая?.. Павыраблялі зямлю, паўгнойвалі, а гэта зноў пачынаецца нанава. Чорны.

павыраза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Выразаць усё, многае. Павыразаць усе дрэвы ў садзе.

павырака́цца, ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разм. Вырачыся ўсіх, многіх. Павыракацца родзічаў.

павыраста́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

1. Стаць высокімі, дарослымі (пра людзей). Прыйшоў .. [Зянон] з вайны і не пазнаў ні дзяцей — тыя павырасталі, ні жонкі — Дуся неяк змізарнела. Сабаленка. Язэпка рады быў кожнаму знаёмаму твару. А некаторых, з маладзейшых, ён ужо і не пазнаваў. Павырасталі без яго! Якімовіч. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Стаць вялікім, высокім (аб жывёлах, раслінах). Птушкі павырасталі і цяпер збіраліся разам. Чорны. Маладыя флянцы сасонак, пасаджаныя калісьці радамі, павырасталі ў гонкія дрэвы. Пальчэўскі.

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Узнікнуць, з’явіцца — пра ўсё, многае. Вакол гарнізона да восені, быццам грыбы, павырасталі дзоты. Брыль.

3. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Паўстаць перад вачыма — пра многіх, многае. Сяргей хутчэй адчуў, чым убачыў, што вакол яго фашысты. Нібы павырасталі з зямлі. Сіняўскі.