Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пазашыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разм. Хаваючыся, забрацца куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Вартавыя пазашываліся ў кусты, не дыхаюць. Карпюк. Уся дзічына, як згаварыўшыся, пазашывалася недзе ў норы. Сіняўскі.

пазашыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Зашыць усё, многае. Пазашываць дзіркі. Пазашываць у падкладку дакументы.

2. Забіць дошкамі ўсё, многае. Пазашываць франтоны. Пазашываць вокны.

пазаяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

1. Заесці, загрызці ўсіх, многіх. — Не варушыцеся, бо пазаядаюць [пчолы], — сказаў Сёмка. Колас.

2. перан. Разм. Змучыць папрокамі ўсіх, многіх.

пазба́віцца, ‑збаўлюся, ‑збавішся, ‑збавіцца; зак.

1. каго-чаго і ад каго-чаго. Збавіцца, вызваліцца ад каго‑, чаго‑н. Пазбавіцца недахопаў. Пазбавіцца ад няпрошанага госця. □ Джулія ўжо пазбавілася першай збянтэжанасці, зноў стала рухавай, рызыкоўнай і, здавалася, гатовай да ўсяго. Быкаў. Мяне цяпер пачало непакоіць і тое, як нам ўдасца пазбавіцца ад гэтага чалавека. Чыгрынаў.

2. чаго. Страціць што‑н., застацца без чаго‑н. Пазбавіцца самастойнасць. □ Пазбавіцца зямлі, бадзяцца па свету для.. [Лявона Зябліка] горш, чым смерць. Ярош.

пазба́віць, ‑збаўлю, ‑збавіш, ‑збавіць; зак.

1. каго-чаго. Адняць што‑н., пакінуць без чаго‑н. Пазбавіць маёмасці. Пазбавіць волі. Пазбавіць увагі. □ За прагрэсіўную дзейнасць.. [бацьку Крупскай] аддалі пад суд і пазбавілі права займаць дзяржаўныя пасады. «Работніца і сялянка». Новая хваля сораму прыліла да .. стомленага, бледнага твару [Крысціны], пазбавіла яе мовы. Васілевіч.

2. ад каго-чаго і чаго. Вызваліць ад чаго‑н.; даць магчымасць не рабіць чаго‑н. Пазбавіць ад эксплуатацыі. Пазбавіць ад клопатаў. □ Мы маладзеем разам з усёй нашай краінай, бо наша сапраўднасць пазбавіла нас нашай нацыянальнай абмежаванасці, вывела на шырокі гасцінец сусветнай культуры. Купала.

пазбаўле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. пазбаўляць — пазбавіць.

пазба́ўлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пазбавіць.

пазбаўля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да пазбавіцца.

2. Зал. да пазбаўляць.

пазбаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да пазбавіць.

пазбе́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. пазбегнуў, ‑нула і пазбег, ‑ла.

Зак. да пазбягаць ​1.