Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пажаўце́ць, ‑жаўцею, ‑жаўцееш, ‑жаўцее; зак.

Стаць жоўтым, жаўцейшым; набыць жаўтаватае адценне. Мармур высачэзных калон.. трошкі пажаўцеў, нагадваючы слановую косць. Караткевіч. // Паспець (пра плады, злакі). Пачало даспяваць жыта, следам за ім пажаўцелі аўсы. Дуброўскі. // Страціць зялёную афарбоўку, завяць (пра лісце, траву). Сям-там пажаўцела ўжо лісце. Скрыган. З клёнаў, яшчэ не паспеўшых добра пажаўцець, пасыпалася восеньская пацяруха. Савіцкі. // Набыць нездаровы колер. Твар пажаўцеў. □ Бабініч зусім асалавеў, вочы яго Пажаўцелі. Колас.

пажаўці́ць, ‑жаўчу, ‑жоўціш, ‑жоўціць; зак.

Зрабіць жоўтым, жаўцейшым.

пажа́ць, ‑жну, ‑жнеш, ‑жне; ‑жнём, ‑жняце; зак., што.

1. Зжаць усё, многае. Зямля ўся жоўтая ад ячменю.. Толькі там, дзе яго пажалі ля дарогі, зямля здалёку здаецца белай, што іней. Пташнікаў.

2. перан. Атрымаць здабытак ад чаго‑н. зробленага; заслужыць. Хто агонь тут пасеяў, — Смяротны пажне тут пажар... Куляшоў.

3. і без дап. Жаць нейкі час.

пажваве́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які стаў жвавым, жвавейшым. Бадзёры, пажвавелы, лёгкі на ногі, дзядзька кружыў з Цэсарам па сцежках, паказваў самыя патаемныя мясціны. Вышынскі.

пажваве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Стаць жвавым, жвавейшым. Выпіўшы малака, дзеці пажвавелі. Ставер. Праз нейкі час людзі ступілі [з балота] на цвёрды грунт і адразу пажвавелі. Шчарбатаў. Пажвавела гаворка, пачуўся нечы звонкі бесклапотны смех. Мележ.

пажлу́кціцца, ‑жлукціцца; зак.

Выжлукціцца — пра ўсё, многае.

пажлу́кціць, ‑жлукчу, ‑жлукціш, ‑жлукціць; зак., што.

1. Выжлукціць усё, многае.

2. і без дап. Жлукціць некаторы час.

пажлу́кчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пажлукціць (у 1 знач.).

пажму́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Жмурыцца некаторы час.

пажму́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

Жмурыць некаторы час.