Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

затлу́млівацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да затлуміцца.

затлу́мліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да затлуміць.

затлумля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.

Незак. да затлуміцца.

затлумля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да затлуміць.

зато́е, злучн.

1. Злучае сказы і члены сказа пры замяшчальным супастаўленні; па значэнню адпавядае словам: «аднак», «але», «у той жа час». Жыта на «лужках» вымакла зусім, затое на гары і пад лесам сцяной ідзе. Лынькоў. У паветры ўжо адчуваўся подых блізкай восені. Днём усё яшчэ было горача. Затое ноччу дацінаў холад. Асіпенка. / Часта ў спалучэнні з «але», «ды». Не важна, хто каго перамог, але затое ўсім весела. Скрыган. І сілу [Марылька] мела, як у таго камара. .. Ды затое была .. такая смелая, што і хлопец другі не дакажа. Якімовіч.

2. Ужываецца для выражэння выніку; па значэнню адпавядае словам: «таму», «у выніку гэтага». Нібы па кнізе ён чытае Чужыя мыслі ў галаве. Затое ж ён так хіліць, горне К сабе паноў і панскіх слуг. Колас. Часам кавалак у рот не лез ад стомы. Затое ж запас вадзіўся. Б. Стральцоў.

зато́енасць, ‑і, ж.

Уласцівасць затоенага.

зато́ены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад затаіць.

2. у знач. прым. Тайны, скрыты. [Чачык], падаўшы твару сур’ёзны выгляд, з затоенай радасцю загаварыў. Пташнікаў.

3. у знач. прым. Разм. Які хавае свае пачуцці, думкі, настроі; скрытны. Вярнулася Валя няхутка, гадзіны праз дзве, па-ранейшаму маўклівая і затоеная. Мележ.

зато́йванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. затойваць — затаіць.

зато́йвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да затаіцца.

2. Зал. да затойваць.

зато́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да затаіць.