Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

запо́й, ‑ю, м.

Перыяд бесперапыннага п’янства. Піць запоямі.

запо́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да запаіць.

запо́йны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з запоем. Запойны ацёк.

запо́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Размешчаны за межамі поля, нівы, якія апрацоўваюцца. Запольныя ўчасткі зямлі.

запо́мніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак., каму.

Захавацца, утрымацца ў чыёй‑н. памяці. На ўсё жыццё запомніўся паэту той дзень, калі ў нумары ад 15 мая 1905 года газета «Северо-Западный край» змясціла яго верш «Мужык». «Полымя».

запо́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Захаваць, утрымаць у памяці. Першы ўрок у сваім трэцім класе Валя запомніць на ўсё жыццё. Дамашэвіч. Мікола на ўсё жыццё запомніў той дзень і час, як падышоў.. да роднай хаты. Краўчанка.

запо́на, ‑ы, ж.

Пакрывала для ног у брычцы. Карэта рушыла. Сядок усміхнуўся, прыкрыў ногі запонай і адкінуў фіранку са слюдзянога акенца. Караткевіч.

запо́р 1, ‑а, м.

Прыстасаванне, якое служыць для запірання дзвярэй, варот і пад. Жалезны запор. Аўтаматычны запар. □ Неўзабаве заляскаталі запоры дзвярэй і ў пустаце форткі паказаўся злы твар. Машара. Мінаў.. [Амелька] толькі двары з моцнымі дубовымі варотамі, з цяжкімі жалезнымі запорамі. Краўчанка. Аднойчы, седзячы на ганку, Паўлік заўважыў, што дзверы ў хляўчук адчынены. Дагэтуль яны заўсёды былі на запоры. Беразняк.

запо́р 2, ‑у, м.

Працяглая затрымка стулу або сістэматычнае няпоўнае апаражненне кішэчніка.

запо́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пачаць поркацца.

запо́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць поркаць.