Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

падра́д 1, ‑у, М ‑дзе, м.

Абавязацельства выканаць якую‑н. работу за пэўную плату, а таксама работа, што выконваецца паводле такога абавязацельства. Прадпрыемец быў — гарадскі памешчык. У вайну ён узяў падрад на шынельнае сукно і нажыўся. Чорны. Салдаты ад нуды бадзяліся па вуліцах, зарланілі песні, пілі гарэлку, бралі падрады на работу. Хомчанка. Такіх падрадаў, як трапіў гэты, на станцыі, Антон яшчэ ніколі не меў. Ракітны.

падра́д 2, прысл.

Непасрэдна адзін за другім, без перапынку; запар. Дожджык імжыць вось ужо больш тыдня падрад. Галавач. Людміла падумала, што і Іван Іванавіч, мусіць, спіць. Падрад тры аперацыі. Арабей. // (звычайна з займ. «усё», «усе»). Без выключэння, без разбору. Прэміраваць усіх падрад.

падраджа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да падрадзіцца.

2. Зал. да падраджаць.

падраджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падрадзіць.

падрадзі́цца, ‑раджуся, ‑радзішся, ‑радзіцца; зак., з інф.

1. Наняцца, абавязаўшыся выканаць што‑н. на пэўных умовах. [Герасім Іванавіч:] — Прыходзіць неяк ранічкаю Ахрэм да мяне і кажа: давай, Гараська, падрадзімся настаўніку хату рубіць. Карамазаў.

2. Даць згоду зрабіць што‑н., узяцца зрабіць якую‑н. работу каму‑н. З вучнямі пятага і шостага класаў [Ніна] яшчэ хадзіла на калгасны ячмень [свірэпу] рваць. Сама падрадзілася. Лобан. Кукарэка, ахвотны да размовы, падрадзіўся ісці і паказаць дом старшыні. Грамовіч.

падрадзі́ць, ‑раджу, ‑радзіш, ‑радзіць; зак., каго-што.

Наняць, абавязаўшы выканаць што‑н. на пэўных умовах. Падрадзіць майстроў на часовую работу. Падрадзіць будаўнічую брыгаду.

падрадко́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Размешчаны пад радкамі (унізе старонкі або пад радком). Падрадковая заўвага. Падрадковыя знакі.

2. Літаральны, зроблены слова ў слова (пра пераклад). Падрадковы пераклад.

падрадко́ўнік, ‑а, м.

Літаральны, падрадковы пераклад тэксту.

падра́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да падраду. Падрадная арганізацыя. Падрадныя работы.

падра́дчык, ‑а, м.

Асоба ці ўстанова, якія вядуць якія‑н. работы па падрадах.

падра́дчыца, ‑ы, ж.

1. Жан. да падрадчык.

2. Разм. Жонка падрадчыка.