Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

заклёпачны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з заклёпкай, прызначаны для заклёпкі. Заклёпачныя работы. Заклёпачны матэрыял.

заклёпванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. заклёпваць — закляпаць.

заклёпвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да закляпацца.

2. Зал. да закасаваць.

заклёпваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закляпаць.

заклёпка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. заклёпваць — закляпаць.

2. Р мн. ‑пак. Металічны шпень з шырокай галоўкай на адным канцы, прызначаны для змацавання металічных частак чаго‑н. На зашмальцаваных тронках нажа ярка вызначалася жоўтыя заклёпкі накшталт рыбіных вачэй. Дуброўскі.

заклёпшчык, ‑а, м.

Рабочы, які робіць заклёпку (у 1 знач.).

заклёўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закляваць ​1.

за́клік, ‑у, м.

1. Кліч, прызыўны гук. [Коля і Дзіма] стаялі так сцішыўшыся, чакаючы, ці не паўторыцца яшчэ раз гэты жывы дзіўны гук, у якім нават тугое на слых вуха магло ўлавіць нейкі трывожны заклік. Якімовіч. А гэта што — ледзь чутны крок? Ці проста шоргнула ігліца? Ці, заклік чуючы, знарок заварушылася глушыца? А. Вольскі.

2. Запрашэнне, просьба прыйсці, з’явіцца куды‑н. Пачулі працавітыя людзі заклік свайго збаўцы, і пакінулі яны хто молат, хто кельню, хто плуг, хто серп і валам павалілі да свайго волата. Пальчэўскі.

3. Прапанова або патрабаванне дзейнічаць, паводзіць сябе пэўным чынам. Пры .. [Нявідным] было некалькі брашур.., адозвы да працоўнай беднаты з заклікам адкрыта ўступаць у бой з класавым ворагам. Колас. [Ніна] выступае з заклікам, каб кожны інжынер меў асабісты план удзелу ў асваенні новай прадукцыі. Шыцік. // Вусны або пісьмовы зварот, які ў кароткай форме выражае кіруючую ідэю, палітычнае патрабаванне; лозунг. Першамайскія заклікі Цэнтральнага Камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза.

закліка́льны, ‑ая, ‑ае.

Які заклікае, заве. Грозная хваля песні нарастае, грыміць па лесе, як заклікальны звон. Шчарбатаў.

закліка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. закліка́ць — заклі́каць; зазыванне.