Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

запра́віцца, ‑праўлюся, ‑правішся, ‑правіцца; зак.

Разм. Падрыхтаваць сваю машыну да работы, заліўшы ў яе гаручае, масла і пад. Шафёры спяшаюцца заправіцца.

запра́віць, ‑праўлю, ‑правіш, ‑правіць; зак., што.

1. Падаючы належны выгляд, засунуць, укласці край, канцы чаго‑н. куды‑н. [Ганна Васільеўна] заправіла пад хустку пасму сівых валасоў, і твар яе стаў суровым. Няхай. Увёў Аўдолевіч каня ў аглоблі, заправіў дугу і давай засупоньваць хамут. Брыль. // Заслаць, прыбраць. Заправіць ложак.

2. чым. Пакласці ў страву прыправу, закрасу. Антаніна Міхайлаўна засмажыла грыбы, шчодра заправіла іх смятанай. Колас. // Унесці ў глебу ўгнаенні. У калгасе ўсё дэталёва прадугледзелі, усё паставілі на службу ўраджаю: загадзя падабралі ўчасткі, багата запрасілі іх угнаеннямі, паклапаціліся пра насенне высокаўраджайных, перспектыўных сартоў. «Звязда».

3. чым і без дап. Падрыхтаваць для карыстання (машыну, прыбор і пад.), заліўшы або заклаўшы неабходнае рэчыва. Заправіць сіфон. Заправіць бак бензінам. Заправіць машыну. // Уставіць патрэбную дэталь у якую‑н. прыладу, механізм, рыхтуючы іх да работы. Заправіць бабіну ў прадзільную машыну. // Змясціць, паглыбіць што‑н. у што‑н. Заправіць насенне ў глебу.

запрага́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. запрагаць — запрэгчы.

запрага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да запрэгчыся.

2. Зал. да запрагаць.

запрага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да запрэгчы.

запраграмі́раваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад запраграміраваць.

запраграмі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе.

Зак. да праграміраваць.

запрадава́цца, ‑даюся, ‑даешся, ‑даецца; ‑даёмся, ‑даяцеся; незак.

1. Незак. да запрадацца.

2. Зал. да запрадаваць.

запрадава́ць, ‑даю, ‑даеш, ‑дае; ‑даём, ‑даяце, ‑даюць.

Незак. да запрадаць ​1.

запрада́цца, ‑дамся, ‑дасіся, ‑дасца; ‑дадзімся, ‑дасцеся, ‑дадуцца; зак.

Разм. Узяць задатак пад якую‑н. службу, работу пры дагаворы з кім‑, чым‑н. Запрадацца замежнай разведцы. // Поўнасцю падпарадкавацца каму‑н. за якія‑н. выгады. — Не трэба нам і настаўнік, што за аб’едкі з панскага стала запрадаўся панам з душою! Брыль.