Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

заснава́льніца, ‑ы, ж.

Жан. да заснавальнік.

заснава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. заснаваць ​1 (у 1, 2 знач.). Заснаванне савецкіх рэспублік. Гісторыя заснавання горада. // Пачатак існавання, момант утварэння чаго‑н. З дня заснавання калгаса Ён быў старшынёю. Куляшоў.

заснава́цца, ‑снуецца; зак.

1. Узнікнуць, утварыцца. На месцы былой дрыгвы заснаваўся і з небывалай сілай пачаў расці сацыялістычны горад. Кудраўцаў.

2. Пакрыцца, зацягнуцца (павуціннем, смугой і пад.). Лес туманам заснаваўся, Луг расой акрыўся. Колас.

заснава́ць 1, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак., што.

1. Пакласці пачатак чаму‑н., стварыць што‑н. Заснаваць таварыства. Заснаваць калгас. □ Рэспубліку шчасця народ заснаваў, Аб шчасці здабытым народ заспяваў. Чарнушэвіч.

2. на чым. Зрабіць на аснове чаго‑н., пакласці ў аснову што‑н. Заснаваць планы на разліках.

3. Пакрыць, зацягнуць якую‑н. паверхню чым‑н., плетучы, снуючы. Нейкі вялікі павук заснаваў акно. Баранавых.

заснава́ць 2, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак.

Пачаць снаваць.

засне́жаны, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты, засыпаны снегам. Заснежаныя палі пад месячным святлом зіхацелі, як абсыпаныя зоркамі. Чарнышэвіч. У заснежанай вёсцы Пад спеў завірухі Усе хаты паснулі даўно. Арочка.

засне́жыцца, ‑жыцца; зак.

Пакрыцца снегам.

засне́жыць, ‑жыць; зак., што.

Разм. Пакрыць, засыпаць снегам. Заснежыў студзень агарод, Насыпаў гурбіны паўз плот. Хведаровіч.

засно́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да заснавацца.

2. на чым. Мець што‑н. за аснову, грунтавацца на чым‑н. — Праект засноўваецца на лічбах і павінен быць вычарпальным... Броўка.

3. Зал. да засноўваць.

засно́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заснаваць ​1.

засно́ўдаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць сноўдаць.