Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

заво́шта, прысл.

Разм.

1. пытальнае. За што? Па якой прычыне? — За што мяне катуеш, пане? Завошта чыніш здзек такі? Колас.

2. адноснае. Ужываецца ў якасці злучальнага слова; у даданых дапаўняльных сказах адпавядае па значэнню словам: «па якой прычыне», «чаму». Віця маўчаў, бо яму прыйшлося б доўга расказваць, чаму ён сёння такі і завошта дзякуе. Хомчанка.

завуалі́раваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад завуаліраваць.

2. у знач. прым. Няясны, наўмысна скрыты. У завуаліраваным выглядзе.

завуалі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

1. Прыкрыць чым‑н. лёгкім, напаўпразрыстым. Завуаліраваць твар.

2. перан. Наўмысна зрабіць менш зразумелым, утаіць сапраўдны сэнс. Завуаліраваць думку.

завуго́лле, ‑я, н.

1. Месца за вуглом, за будынкам або сярод будынкаў. Шумеў у завуголлі вецер і вельмі хацелася спаць. Быкаў. Задрыжала-замітусілася абгародка, бы сухое дуддзё ад ветру дзе ў завуголлі. Пташнікаў.

2. перан. (з прыназ. «па»). Разм. Тоячыся, асцерагаючыся. — Хлусню гавораць звычайна па завуголлю. У вочы няёмка казаць. Б. Стральцоў.

заву́жаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад завузіць.

заву́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да завузіць.

заву́зіць, ‑вужу, ‑вузіш, ‑вузіць; зак., што.

Зрабіць вузей, чым трэба; звузіць. Завузіць сукенку ў таліі.

заву́зкі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вузкаваты, вузейшы, чым трэба. [Лёдзі] не падабалася плацце — завузкае, хоць і перашытае. Карпаў.

заву́лак, ‑лка, м.

Невялікая вуліца, якая звычайна злучае дзве іншыя вуліцы. Некалькі крокаў па вузкай вуліцы, потым яшчэ трошкі па завулку — і тут жа табе высокі, круты бераг. Кулакоўскі. Прайшоўшы некалькі вуліц і завулкаў, Лабановіч накіроўваецца на прыстань. Колас.

заву́лачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да завулка.