Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

затушава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; зак., што.

1. Спец. Нанесці цені, пакрыць тушоўкай. Затушаваць малюнак.

2. перан. Згладзіць, зрабіць менш выразным, прыкметным. Затушаваць супярэчнасці.

зату́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да затушыць.

затушо́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. затушоўваць — затушаваць.

затушо́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да затушавацца.

2. Зал. да затушоўваць.

затушо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да затушаваць.

затушо́ўка, ‑і, ДМ ‑шоўцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. затушоўваць — затушаваць і стан паводле знач. дзеясл. затушоўвацца — затушавацца.

затушы́ць, ‑тушу, ‑тушыш, ‑тушыць; зак., што.

Спыніць гарэнне чаго‑н.; патушыць, пагасіць. Затушыць папяросу. Затушыць лямпу. Затушыць пажар. // перан. Спыніць, заглушыць. — Калі я і кахаў яе, то гэта, можа, ад таго, каб затушыць нейкі боль. Скрыган.

за́тхласць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць і стан затхлага. Затхласць падвальнага паветра.

2. Затхлы, гнілы пах. Павеяла затхласцю.

3. перан. Закаснеласць, руціннасць. Шырокі не пераставаў у значна павышаным тоне расказваць аб затхласці местачковага жыцця. Колас.

за́тхлы, ‑ая, ‑ае.

З пахам сырасці, гнілі; застаялы, заляжалы, нясвежы. Затхлая вада. Затхлая мука. □ Пакой нагрэўся, стаяла ў ім сыраватая, затхлая цеплыня. Асіпенка. // перан. Закаснелы, руцінны. Затхлая атмасфера мяшчанства.

затхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Задыхнуцца ад недахопу паветра. — Не ведаю, як я выглядаў, выпаўзшы.. [са схованкі], але Мальвіна зірнула на мяне і жахнулася: «Ты там затхнуўся, Язэпка!» Чарнышэвіч.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Сапсавацца ад недахопу паветра; стаць затхлым. Мяса затхнулася.