Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

закліна́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. заклінаць.

2. Словы і выразы, якімі заклінаюць (у 1 знач.). Услед ёй бярозы глядзелі з тугою, Вятры заклінанне дзяўчыны няслі: «Эх, стаць бы навекі мне шумнай ракою, Каб толькі вярнуцца да роднай зямлі!» Ляпёшкін.

3. Гарачая просьба, мальба аб чым‑н.

4. Праклён, лаянка.

закліна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да заклясціся.

2. Зал. да заклінаць.

закліна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Імкнуцца падпарадкаваць каго‑, што‑н. сілай чараў, вядзьмарства, малітваў. Заклінаць змей. Заклінаць ад кулі.

2. Горача прасіць, маліць аб чым‑н. Бацькам заклінаю — не выходзь! — крычала старая. Місько.

3. Моцна лаяць, праклінаць. — Гадаўка! гадаўка!! гадаўка!!! — Адна адну проста заклінае гэтымі брыдкімі словамі. Бядуля.

закліно́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да заклінавацца.

2. Зал. да закліноўваць.

закліно́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заклінаваць.

заклубі́цца, ‑біцца; зак.

Пачаць клубіцца.

заклы́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць клыгаць. Заклыгаў па сцежцы.

заклы́паць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Клыпаючы, дабрацца куды‑н. Заклыпаць дадому.

заклы́паць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць клыпаць.

заклю́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад заключыць.

заключа́цца, ‑аецца; незак.

1. Быць сутнасцю чаго‑н., зводзіцца да чаго‑н. Эстэтычнае хараство апавядання [Я. Брыля «У сям’і»] ў тым і заключаецца, што ў ім, як у люстры, адбіліся жывыя вобразы народных талентаў. Майхровіч.

2. Зал. да заключаць.