Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нату́ршчык, ‑а, м.

Чалавек, які пазіруе перад мастаком, скульптарам.

нату́ршчыца, ‑ы, ж.

Жан. да натуршчык.

нату́рысты, ‑ая, ‑ае.

Наравісты, з норавам; упарты. Натурысты конь. □ [Харытон:] — Тугія ў Муравейніках людзі. Не тое, што ў Бродзе. Адным словам, натурыстыя. Баранавых. — Дзед Яўсей натурысты, — заўважыла жанчына, — не вельмі паддасца на ваты пагрозы. Пальчэўскі.

нату́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Наравіцца, упірацца. Конь натурыцца і не хоча ісці. Сачанка.

натушы́ць, ‑тушу, ‑тушыш, ‑тушыць; зак., што і чаго.

Спец. Наварыць на малым агні ў закрытай пасудзіне. Натушыць мяса. Натушыць бульбы.

натхне́нне, ‑я, н.

1. Стан творчага ўздыму. [Буйскі:] — Я пішу.. толькі ў хвіліны выключнага творчага натхнення. Шамякін.

2. Душэўны ўздым, захапленне. [Ціма] спыняецца і з натхненнем гаворыць сябру: — Ведаеш, я як вырасту, буду даследчыкам... Пальчэўскі.

натхнёнасць, ‑і, ж.

Стан і ўласцівасць натхнёнага (у 2 знач.).

натхнёны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад натхніць.

2. у знач. прым. Поўны натхнення, прасякнуты натхненнем. У чыстых крыніцах натхнёнага слова, У песеннай трэлі, Для вечнасці, спетай баянам сурова, Жыве Руставелі. Колас. Радкоў натхнёных Залатыя гронкі На роднай мове Сам пераказаў. Хведаровіч. // Які выражае натхненне (у 2 знач.). Натхнёны погляд. □ Шыманскі зірнуў на натхнёны твар дзяўчыны, і сэрца звяла. Гурскі.

натхні́цель, ‑я, м.

Той, хто натхняе. Арганізатарам і натхніцелем савецкага народа на свяшчэнную вайну супроць нямецка-фашысцкіх акупантаў была выпрабаваная ў баях вялікая Камуністычная партыя. Пятніцкі. Народ быў для Купалы яго паэтычным натхніцелем і самым аўтарытэтным цаніцелем паэзіі. Івашын.

натхні́цельніца, ‑ы, ж.

Жан. да натхніцель.