Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

падме́н, ‑у, м.

Тое, што і падмена. Цяпер, на падмен бацьку і дзядзьку, я чытаю ўголас дома і на вячорках, моладзі і мужчынам. Брыль. Запелі над вёскаю новаю Піянеры — падмен камсамолу. Трус.

падме́на, ‑ы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падмяніць.

2. Той, хто (або тое, што) падмяняе каго‑, што‑н. [Стася:] — То з дакументамі зацяжка выйшла, то падмены Тамашу доўга не магло знайсці начальства. Пальчэўскі.

падме́нены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад падмяніць.

падме́нчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падмянціць.

падме́ньвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да падменьваць.

падме́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да падмяніць.

падме́рзнуць, ‑не; пр. падмёрз, ‑мерзла; зак.

Крыху, злёгку замерзнуць, зрабіцца цвёрдым ад марозу. — А марозік патрэбен ужо. Хоць бы балота падмерзла трохі, — сказаў Кастусь. Шахавец. / у безас. ужыв. На дварэ падмерзла. // Папсавацца ад нізкай тэмпературы. Падмерзлі яблыкі. □ Падмерзла кволая атава, Каліны свецяцца кусты... Матэвушаў.

падме́с, ‑у, м.

Тое, што і падмеска.

падме́ска, ‑і, ДМ ‑месцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падмясіць.

2. Тое, што падмешваюць у што‑н., да чаго‑н.

падме́сці, ‑мяту, ‑мяцеш, ‑мяце; ‑мяцём, ‑мецяце; пр. падмёў, ‑мяла, ‑мяло; зак., што і без дап.

Метучы, ачысціць паверхню чаго‑н. ад смецця, пылу і пад. Падмесці падлогу ў хаце. □ Пакуль прыбрала [Лена] у клубе, у бібліятэцы,.. пакуль падмяла дарожку ды пасыпала жоўтым пяском — звечарэла. Ваданосаў.