Verbum

шар, ✂, м.

1. У матэматыцы: частка прасторы, абмежаваная сферай.

   • Паверхня шара.

2. Прадмет такой формы.

   • Паветраны ш. - 1) лятальны апарат, які паднімаецца ў паветра лёгкім газам, што запаўняе яго шарападобную абалонку; 2) шарападобная цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам.
   • Зямны ш. (планета Зямля).
   • Хоць шаром пакаці (нічога няма, зусім пуста).

|| памянш. шарык, ✂.

|| прым. шаравы, ✂.

шарабан, ✂, м.

Лёгкі, звычайна двухколавы экіпаж.

|| прым. шарабанны, ✂.

шаравары, ✂.

1. Шырокія штаны асаблівага крою, якія засоўваюцца ў халявы.

   • Казацкія ш.

2. Род шырокіх штаноў на гумках унізе.

   • Лыжныя ш.

|| прым. шараварны, ✂.

шаравацца, ✂; незак.

1. Церці сябе чым-н. (разм.).

   • Ш. вяхоткай.

2. Датыкаючыся, церці (у 1 знач.) адзін аб другога пры руху.

   • Галіны шаруюцца аб сцяну.

|| наз. шараванне, ✂.

шараваць, ✂; незак.

1. Чысцячы, вадзіць чым-н. узад і ўперад па паверхні.

   • Ш. падлогу.

2. Церці (у 1 знач.) паверхняй аднаго прадмета аб паверхню другога.

   • Кола шаруе аб дошку.
   • Дно лодкі шаравала аб зямлю.

|| зак. вышараваць, ✂ і пашараваць, ✂.

|| наз. шараванне, ✂.

шаравы, ✂.

1. гл. шар.

2. Які мае форму шара.

   • Шаравая маланка.

3. Які мае шарападобную будову, дэталі.

   • Ш. клапан.

шарада, ✂, ж.

Загадка, у якой загаданае слова падзяляецца на часткі, а кожная частка нагадвае самастойнае слова, якое трэба адгадваць, каб выйшла галоўнае слова.

• Разыгрываць шарады.

шарак, ✂, м. (разм.).

1. Шэры заяц.

2. Кафтан з шэрага сукна.

|| памянш. шарачок, ✂.

шарападобны, ✂.

Які мае выгляд шара.

• Шарападобныя бактэрыі.
• Ш. грыб.

|| наз. шарападобнасць, ✂.

шарахнуцца, ✂; зак.

1. Ад спалоху, нечаканасці і пад. кінуцца ўбок, назад.

   • Людзі шарахнуліся назад.
   • Конь шарахнуўся ўбок.

2. Моцна ўдарыцца аб што-н. (разм.).

   • Ш. плячом аб кант дзвярэй.

|| незак. шарахацца, ✂.

|| наз. шараханне, ✂.