Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

мір1, , м.

  1. Адсутнасць варожасці, вайны; згода.

    • Барацьба народаў за м.
    • Жыць у міры.
    • У сям’і м.
  2. Пагадненне ваюючых бакоў аб канчатковым спыненні ваенных дзеянняў.

    • Падпісаць м.

|| прым. мірны, .

мір2, , м. (уст.).

Сельская грамада.

  • Мірам будавалі пагарэльцу хату.

  • Што міру, тое і бабінаму сыну (разм.) — што ўсім, тое і каму-н.

міра, , н.

Пахучы алей, які ўжыв. у хрысціянскіх царкоўных абрадах.

  • Адным мірам мазаны (разм. неадабр.) — пра людзей з аднолькавымі недахопамі.

мірабель, , м.

  1. Пладовае дрэва, падобнае на сліву.

  2. зб. Дробныя жоўтыя плады гэтага дрэва.

|| прым. мірабелевы, і мірабельны, .

міравая, , ж.

Мірнае вырашэнне спрэчкі без суда.

  • Пайсці на міравую.

міравы1 прым.

Звязаны з устанаўленнем мірных адносін паміж спрэчнымі бакамі.

  • М. суд (дарэвалюцыйны суд, дзе разбіралі дробныя грамадзянскія і крымінальныя справы).

міравы2, (разм.).

Вельмі добры, цудоўны.

  • М. фільм.

міраед, , м. (пагард.).

У дарэвалюцыйнай вёсцы: той, хто жыў з чужой працы, кулак.

|| прым. міраедскі, .

міраж, , м.

  1. Аптычная з’ява ў атмасферы, пры якой на гарызонце становяцца бачнымі адлюстраванні розных наземных прадметаў.

    • М. у пустыні.
  2. перан. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці, што не можа здзейсніцца.

|| прым. міражны, .

міралюбівы, .

Які любіць мір, згоду, заснаваны на імкненні захаваць мір; дружалюбны.

  • Міралюбівая палітыка.
  • М. чалавек.

|| наз. міралюбівасць, .