Verbum

дык, злуч.

1. злуч. уступальны. з выніковым знач. Ужыв. для сувязі сказаў з прычынна-выніковымі адносінамі.

   • Калі так, дык я згодзен.

2. злуч. уступальны. Ужыв. у пачатку галоўнага сказа пры даданым умоўным.

   • Работу зрабіў, дык можна і адпачываць.

3. часц. узмацн. Узмацняе выказванне.

   • Я дык і глядзець у той бок не хачу.
   • Абяцаць дык абяцалі, а не выконваем.

4. часц. узмацн. Ужыв. пры паказанні на проціпастаўленне або пярэчанне (з часціцай «ж»; разы.).

   • Дык я ж не спрачаюся!

дыктаваць, ✂; незак.

1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.

   • Д. верш.

2. Прапаноўваць для безадгаворачнага выканання.

   • Так яму дыктавала сумленне.

|| зак. прадыктаваць, ✂.

|| наз. дыктоўка, ✂.

• Пісаць пад дыктоўку.

дыктант, ✂, м.

Від пісьмовай работы — запісванне тэксту пад дыктоўку з далейшым аналізам правільнасці яго напісання.

• Кантрольны д.

|| прым. дыктантны, ✂.

дыктар, ✂, м.

Работнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам.

|| ж. дыктарка, ✂.

|| прым. дыктарскі, ✂.

дыктат, ✂, м.

Патрабаванне, якое прадыктавана адным, больш моцным бокам для абавязковага выканання другім, слабейшым бокам.

• Палітыка дыктату.

|| прым. дыктатны, ✂.

дыктатар, ✂, м.

1. Правіцель, які карыстаецца неабмежаванай уладай.

2. перан. Той, хто паводзіць сябе ў адносінах іншых уладарна і нецярпіма.

|| прым. дыктатарскі, ✂.

дыктатура, ✂, ж.

Дзяржаўная ўлада, якая апіраецца на сілу пануючага класа. Дыктатура пралетарыяту — у Расіі: абвешчаная партыяй бальшавікоў улада рабочага класа.

дыктафон, ✂, м. (спец.).

Прыбор для запісу і ўзнаўлення вуснай мовы.

|| прым. дыктафонны, ✂.

дыктоўка, ✂, ж.

1. гл. дыктаваць.

2. Тое, што і дыктант (разм.).

дыкцыя, ✂, ж.

Вымаўленне, ступень выразнасці ў вымаўленні слоў і складоў пры дэкламацыі, спяванні.

• Добрая д.

|| прым. дыкцыйны, ✂.