Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

уплаў, прысл.

Плывучы па вадзе.

  • Пусціць коней у.

уплесці, ; зак.

  1. Плетучы, уставіць.

    • У. стужкі ў косы.
  2. перан. Уцягнуць, умяшаць у што-н. непрыемнае (разм.).

    • У. каго-н. у цёмную справу.
  3. Зрасходаваць на пляценне чаго-н.

    • Усе ніткі ўпляла ў адзін пояс.
  4. З’есці хутка, з апетытам (разм.).

    • У. цэлую булку.

|| незак. уплятаць, .

уплываць, ; незак.

Рабіць уплыў (у 1 знач.).

  • У. на дзяцей.
  • У. на творчасць.

уплывовы, .

Які робіць уплыў (у 2 знач.).

|| наз. уплывовасць, .

уплысці, і уплыць, ; зак.

Заплысці ўнутр.

  • У. у заліў.
  • У пакой уплыла жанчына (перан.)

|| незак. уплываць, .

уплыў, , м.

  1. Уздзеянне на каго-, што-н.

    • Рабіць у. на чытачоў.
    • Пад чужым уплывам.
    • Дабратворны ў.
  2. Аўтарытэт, улада.

    • Чалавек з вялікім уплывам.

упокат, прысл. (разм.).

Тое, што і покатам (у 1 знач.).

упомніць, ; зак. (разм.).

Запомніць, утрымаць у памяці.

  • Дзе ты ўсё ўпомніш.

упор, , м.

  1. гл. уперці, уперціся.

  2. Прадмет, месца, у якое ўпіраюцца, падпорка.

    • Прылегчы на ў. і стрэліць.
    • У. для ног.
  3. Ва ўпор —

    • 1) у непасрэднай блізкасці ад цэлі.
      • Стрэліць ва ўпор;
    • 2) адкрыта, без хітрыкаў (разм.).
      • Сказаць ва ўпор;
    • 3) пільна, прама і блізка.
      • Паглядзець на каго-н. ва ўпор.

  • Рабіць упор на каго-што або на кім-чым — звяртаць асаблівую ўвагу на каго-, што-н., падкрэсліваць значэнне каго-, чаго-н.

упоравень, прысл. і прыназ. (разм.).

  1. прыназ., з чым. На адной лініі, вышыні, глыбіні і пад.; на адным узроўні.

    • Вада ў. з краямі бочкі.
    • Самалёт ляціць у. з воблакамі.
  2. прысл., з кім. Аднолькава, на роўных правах.

    • Адчуваць сябе ў. з іншымі.
  3. прыназ. Поруч, побач.

    • Сядзець у. з кім-н.