Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

нецярпенне, , н.

Недахоп, адсутнасць цярпення пры чаканні каго-, чаго-н.

  • Чакаць з нецярпеннем.

нецярпімы, .

  1. Недапушчальны; такі, што нельга цярпець.

    • Нецярпімае становішча.
  2. Які не можа па сваёй натуры мірыцца з кім-, чым-н.

|| наз. нецярпімасць, .

нечага1, займ.

  1. адмоўны, з інф. Няма нічога, каб...

    • Чытаць нечага, трэба ісці ў бібліятэку.
    • Хлеба нечым нарэзаць.
  2. Чагосьці.

    • Для нечага ж трэба яму ехаць у горад?
  3. часц. Лепш бы; дарэчы (разм.).

    • Заадно нечага і родных наведаў.

нечага2, безас. у знач. вык.

Не трэба, няма патрэбы, няма сэнсу.

  • Н. заўчасна пра гэта думаць.

нечаканы, .

Такі, якога не чакалі; непрадбачаны.

  • Н. прыезд.

|| наз. нечаканасць, .

нечалавечны, .

Пазбаўлены чалавечнасці; негуманны.

|| наз. нечалавечнасць, .

нечалавечы, (кніжн.).

  1. Не ўласцівы чалавеку.

    • Н. крык.
  2. Які перавышае чалавечыя магчымасці; празмерны.

    • Нечалавечыя намаганні.
  3. Бесчалавечны.

    • Нечалавечыя пакуты.

нечапаны, .

Такі, якога не чапалі, да якога не дакраналіся.

  • Нечапаная вячэра.

нечарговы, .

Які склікаецца або скліканы па-за чаргой.

  • Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета.

|| наз. нечарговасць, .

нечасаны1 (нячэсаны, .

Якога не часалі, раскудлачаны.

  • Нечасаныя валасы.