Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

тачка, , ж.

Ручная каляска на адным коле, якую возяць, трымаючы за ручкі і штурхаючы перад сабой.

  • Вазіць цэглу на тачцы.

|| прым. тачачны, .

тачыла, , н.

Тачыльны камень, а таксама станок для навострывання рэжучых інструментаў.

тачылка, , ж.

  1. Інструмент для вастрэння нажоў, брытваў і пад.

  2. Прыстасаванне, машынка для завострывання алоўкаў (разм.).

тачыльны, .

Прызначаны для навострывання рэжучых інструментаў.

  • Т. камень.
  • Т. рэмень.

тачыльня, , ж.

Тачыльная майстэрня.

тачыльшчык, , м.

Рабочы, які займаецца навострываннем рэжучых інструментаў.

|| ж. тачыльшчыца, .

тачыць1, ; незак.

  1. Рабіць вострым рэжучую частку, лязо чаго-н. з дапамогай тачыла, бруска і пад.; вастрыць.

    • Т. нож.
  2. Рабіць прыдатным для карыстання (пра аловак).

  3. Вырабляць, апрацоўваючы на такарным станку.

    • Т. дэталі.

|| зак. натачыць, і вытачыць, .

|| наз. тачэнне, .

тачыць2, ; незак.

  1. Грызучы, праядаючы, рабіць дзіркі ў чым-н., пашкоджваць што-н. (пра насякомых, грызуноў).

    • Краты точаць грады.
  2. перан. Неадступна мучыць, паступова пазбаўляючы сіл (пра хваробу, думкі, пачуцці і пад.).

|| зак. патачыць, .

таямніца, , ж.

  1. Тое, што яшчэ не пазнана, не стала вядомым.

    • Таямніцы мінулага.
    • Т. атама.
  2. Тое, што трымаецца ў сакрэце, наўмысна хаваецца ад іншых.

    • Не раскрываць таямніцы.
    • Умець захаваць таямніцу.

таямнічы, .

  1. Поўны таямніцы (у 1 знач.), загадкава-незразумелы.

    • Т. шорах.
  2. Які з’яўляецца тайнай і скрываецца.

    • Прыехаў з таямнічай мэтай.
  3. Шматзначны, загадкавы.

    • З таямнічым выразам твару.

|| наз. таямнічасць, .