Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

тро́е, траі́х, траі́м, траі́мі, ліч. зб.

Тры.

Ужыв.:

а) з назоўнікамі мужчынскага і агульнага роду, што абазначаюць асобу.

Т. сыноў.

Т. сірот;

б) з асабовымі займеннікамі ў мн.

Іх было т.

Гэту работу ўжо траім прапаноўвалі;

в) з назоўнікамі, якія абазначаюць маладых істот.

Т. дзяцей.

Т. цялят;

г) з множналікавымі назоўнікамі.

Т. саней.

Т. штаноў.

Т. сутак;

д) без назоўнікаў, калі абазначае асоб мужчынскага і жаночага полу разам.

Нас там працуе т.: два мужчыны і жанчына;

е) з некаторымі назоўнікамі, якія абазначаюць парныя прадметы.

Т. рукавіц.

тро́йка, -і, ДМ тро́йцы, мн. -і, тро́ек, ж.

1. Лічба

3.

2. Адзнака паспяховасці вучняў, студэнтаў (разм.).

Атрымаць тройку па матэматыцы.

3. Трое коней, запрэжаных поруч у адзін экіпаж.

Катацца на тройцы.

4. Група з трох чалавек або трох аднародных прадметаў.

5. Касцюм, у які ўваходзяць пінжак, штаны або спадніца, камізэлька.

6. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 3 (трамвай, аўтобус і пад.; разм.).

|| прым. тро́ечны, -ая, -ае (да 3 знач.).

тро́йні, -яў.

Вілы з трыма зубамі.

тро́йца, -ы, ж.

1. (з вялікай літары). У хрысціянскай рэлігіі: трыадзінае бажаство, у якім спалучаюцца тры асобы: Бог Айцец, Бог Сын і Бог Дух Святы.

2. (з вялікай літары). Свята хрысціянскай царквы, якое адзначаецца на пяцідзясяты дзень пасля Вялікадня; Сёмуха.

3. Пра трох асоб, звязаных паміж сабой сяброўскімі адносінамі (разм., часта іран.).

Неразлучная т.

тро́йчы, прысл.

1. Тры разы.

Ён т. быў у Мінску.

2. Утрайне, у тры разы больш (менш).

Прыбытак т. павялічыўся.

тромб¹, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Згустак крыві, які ўтвараецца ў крывяносным сасудзе ці ў поласці сэрца.

2. Увогуле згустак рэчыва, які закупорвае сасуд, праток.

Лімфатычны т.

|| прым. трамбаты́чны, -ая, -ае.

тромб², -у, мн. -ы, -аў, м.

Смерч над сушай з моцным ветрам, ападкамі і навальніцай.

тромбафлебі́т, -у, Мі́це, м. (спец.).

Запаленне сценкі вены, якое вядзе да ўтварэння тромба¹.

трон, -а, мн. -ы, -аў, м.

Багата аздобленае крэсла на спецыяльным узвышэнні — месца манарха ў час прыёмаў і іншых урачыстых цырымоній, а таксама сімвал манархічнай улады.

|| прым. тро́нны, -ая, -ае.

Тронная зала.

тро́нкі, -нак.

Ручка нажа, відэльца і пад.