Verbum

гне́сці і гнясці́, гняту́, гняце́ш, гняце́; гняцём, гнецяце́, гняту́ць; гняці́; незак., каго-што і без дап.

1. Прыціскаць сваім цяжарам.

2. перан. Выклікаць непрыемнае пачуццё, мучыць.

Думкі гнятуць мяне.

гняві́ць, гняўлю́, гне́віш, гне́віць; незак., каго.

Выклікаць гнеў.

◊

Не гняві бога (разм.) — дарэмна не наракай.

Што бога гнявіць; няма чаго бога гнявіць (разм.) — няма падстаў крыўдзіцца на жыццё.

|| зак. угняві́ць, угняўлю́, угне́віш, угне́віць; угне́ваны.

У. суседку.

гняды́, -а́я, -о́е і гне́ды, -ая, -ае.

Чырвона-рыжы з чорным хвастом і грывай (пра масць коней).

гняздзі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., гняздзіцца; незак.

1. Віць гнёзды, жыць (пра птушак).

Ластаўкі гняздзяцца пад страхой.

2. перан. Мець прытулак, прыстанішча (пра людзей, жывёл).

Г. ў пакойчыку.

3. перан. Моцна трымацца, памнажацца (пра думкі).

У душы гняздзіліся трывожныя думкі.

гняздо́, -а́, мн. гнёзды і (з ліч. 2, 3, 4) гнязды́, гнёзд і гнёздаў, н.

1. У птушак, насякомых і паўзуноў: месца для жылля звычайна на перыяд кладкі яек і вывядзення дзіцянят.

Ластаўчына г.

Асінае г. (таксама перан.: пра прытулак злачынных людзей).

2. Паглыбленне, куды што-н. устаўляецца (спец.).

3. Група маладых раслін, грыбоў і пад., якія растуць разам.

Грузды і лісіцы раслі гнёздамі.

4. Укрытае месца для чаго-н.

Кулямётнае г.

5. Месца высеву двух або некалькіх зярнят, а таксама ўсходы гэтых зярнят (спец.).

6. Група аднакарэнных вытворных слоў, размешчаных пры загалоўным слове ў слоўніку.

|| памянш. гняздзе́чка, -а, мн. -і, -чак, н. (да 1 знач.).

|| прым. гнездавы́, -а́я, -о́е (да 1, 2, 5 і 6 знач.).

Гнездавая пасадка лесу.

Гнездавое размяшчэнне слоў у слоўніку.

гняздо́ўе, -я, мн. -і, -яў, н.

Месца, дзе гняздзяцца птушкі.

гнясці́ гл. гнесці.