Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

транскрыбі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

Зрабіць (рабіць) транскрыпцыю, перадаць (перадаваць) транскрыпцыяй.

Т. тэкст.

|| наз. транскрыбі́раванне, -я, н.

транскры́пцыя, -і, ж. (спец.).

1. Дакладная перадача на пісьме ўсіх асаблівасцей жывой гаворкі літарамі алфавіта і некаторымі спецыяльнымі знакамі.

Фанетычная т.

2. Пераклад музычнага твора, напісанага для аднаго музычнага інструмента або голасу, для выканання другім інструментам або голасам.

|| прым. транскрыпцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

транслі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

Перадаць (перадаваць) аўдыё- і відэаінфармацыю па радыё або па тэлебачанні.

Т. даклад.

|| звар. транслі́равацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -руецца.

|| наз. трансля́цыя, -і, ж.

транслітара́цыя, -і, ж. (спец.).

Перадача літар адной пісьменнасці літарамі другой пісьменнасці, незалежна ад іх вымаўлення.

трансля́цыя, -і, ж.

1. гл. трансліраваць.

2. мн. -і, -цый. Тое, што трансліруецца, перадаецца па радыё або тэлебачанні.

|| прым. трансляцы́йны, -ая, -ае.

трансмі́сія, -і, ж. (спец.).

Сукупнасць механізмаў для перадачы вярчальнага руху ад рухавіка да рабочых частак станкоў, машын.

|| прым. трансмісі́йны, -ая, -ае.

Т. пас.

транспанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак. і незак., што (спец.).

1. Перакласці (перакладаць) які-н. музычны твор з адной танальнасці ў іншую.

2. Перанесці (пераносіць) што-н. (ідэю, вобраз, тэрміналогію і пад.) з аднаго жанру ў іншы, з адной навукі ў іншую, адпаведна змяняючы, прыстасоўваючы.

|| наз. транспаніро́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж. і транспанава́нне, -я, н.

транспара́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Ліст з чорнымі лініямі, які падкладаецца пад нелінееную паперу, каб пры пісьме былі роўныя радкі.

2. Нацягнутая на раму тканіна або папера з якім-н. тэкстам ці малюнкам.

Святочныя транспаранты.

|| прым. транспара́нтны, -ая, -ае.

тра́нспарт, -у, М -рце, м.

1. Галіна народнай гаспадаркі, звязаная з перавозкай людзей і грузаў, а таксама сродкі для такой перавозкі.

Пасажырскі т.

Гарадскі т.

2. Перавозка грузаў.

Т. мінеральных угнаенняў па чыгунцы.

3. Партыя атрыманых або прызначаных для перавозкі грузаў.

Заўтра адпраўляецца т. з бульбай.

4. Абоз або сукупнасць якіх-н. сродкаў спецыяльнага прызначэння.

Санітарны т.

5. Судна ваеннага флоту для перавозкі грузаў і людзей.

Дэсантны т.

|| прым. тра́нспартны, -ая, -ае.

транспарта́бельны, -ая, -ае.

Такі, які (якога) можна перавозіць, транспартаваць.

Т. хворы.

|| наз. транспарта́бельнасць, -і, ж.