Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пяча́ць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Прылада з наразнымі знакамі для адціскання іх на чым-н. (на паперы, воску, сургучы), а таксама сам адбітак гэтых знакаў, які служыць звычайна для сведчання чаго-н.

Сургучная п.

Прылажыць п. да паперы.

За сямю пячацямі (перан.: пра што-н. зусім недаступнае). П. маўчання (перан.: пра забарону гаварыць, пра маўклівасць; кніжн.).

2. перан., чаго. Знак, след, адбітак чаго-н. (высок.).

П. спакою.

П. гора на твары.

пячку́р, печкура́, мн. печкуры́, печкуро́ў, м.

Невялікая рачная рыба сямейства карпавых.

|| прым. печкуры́ны, -ая, -ае.

пячні́к, печніка́, мн. печнікі́, печніко́ў, м.

Майстар, які робіць і рамантуе печы.

|| прым. пячні́цкі, -ая, -ае.

пячны́ гл. печ.

пячо́начны гл. пячонка, печань.

пячо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Печань жывёлы як ежа.

Паштэт з пячонкі.

2. Тое, што і печань (разм.).

Камяні ў пячонцы.

У пячонках сядзець у каго (разм., неадабр.) — вельмі непакоіць каго-н., дапякаць каго-н.

|| прым. пячо́начны, -ая, -ае і пячо́нкавы, -ая, -ае.

пячо́ра, -ы, мн. -ы, -чо́р, ж.

Пустая прастора пад зямлёй або ў горным масіве, якая мае выхад на паверхню.

Сталактытавыя пячоры.

|| прым. пячо́рны, -ая, -ае.

пячо́рны, -ая, -ае.

1. гл. пячора.

2. Які адносіцца да дагістарычных часоў, да жыцця першабытных людзей у пячорах.

П. чалавек.

П. перыяд.

пячо́рысты, -ая, -ае.

1. 3 вялікай колькасцю пячор.

П. край.

2. Губчаты па будове, з вялікай колькасцю пустот, каналаў (спец.).

Пячорыстае цела.

|| наз. пячо́рыстасць, -і, ж.

пячу́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. Невялікая ніша ў сцяне печы.

Паставіць збан з малаком у пячурку.

2. Невялікая, звычайна часовая печка.