Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прысні́ць гл. сніць.

прысо́с, -а і -у, м.

1. -у, гл. прыссацца.

2. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне, пры дапамозе якога можна што-н. прыссаць, прысмактаць.

Трымацца на прысосах.

|| прым. прысо́сны, -ая, -ае.

прысо́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м. (спец.).

Орган у раслін-паразітаў і некаторых жывёльных арганізмаў для прысмоктвання да іншых відаў і ўсмоктвання пажыўных рэчываў.

П. кальмара.

|| прым. прысо́скавы, -ая, -ае.

прысо́ўванне гл. прысунуцца, прысунуць.

прысо́ўвацца гл. прысунуцца.

прысо́ўваць гл. прысунуць.

прысо́хлы, -ая, -ае.

Які прысох, прыстаў.

Прысохлая да ботаў гразь.

прысо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -со́х, -хла; зак.

Падсохшы, прыстаць да чаго-н.

Гліна прысохла да колаў.

|| незак. прысыха́ць, -а́е.

прыспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. Надысці, настаць (пра час, справу, патрэбу).

Прыспела чарга.

2. безас. Абавязкова спатрэбіцца, вельмі захацецца (разм.).

Што табе так прыспела з гэтай паездкай?

3. З’явіцца ў патрэбны момант; паспець, не спазніцца (разм.).

П. на паратунак.

прыспе́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Зрабіць больш хуткім.

П. хаду.

2. што. Наблізіць наступленне чаго-н.

П. перамогу над ворагам.

3. каго (што) і каго (што) з чым. Прымусіць рабіць што-н. хутчэй.

П. з заканчэннем работы.

|| незак. прыспяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыспе́шваць, -аю, -аеш, -ае.