Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыпу́дрыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак. (разм.).

Злёгку напудрыць сабе твар.

|| незак. прыпу́дрывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

прыпу́дрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што (разм.).

Крыху, злёгку напудрыць.

П. лоб.

|| незак. прыпу́дрываць, -аю, -аеш, -ае.

прыпужа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і прыпужну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго (што) (разм.).

Злёгку напужаць, прыгразіць з мэтай уздзеяння.

Прыпужаць пакараннем.

Прыпужнуць вымовай.

|| незак. прыпу́жваць, -аю, -аеш, -ае.

прыпусці́цца, -пушчу́ся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак. (разм.).

1. Пайсці, пабегчы хутка; паскорыць хаду, крок; пачаць што-н. рабіць, пусціцца.

П. за кім-н. П. бягом.

П. ў скокі.

П. бегчы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і узмацніцца.

Дождж прыпусціўся.

|| незак. прыпуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прыпусці́ць, -ушчу́, -у́сціш, -у́сціць; -у́шчаны; зак.

1. каго (што) і да каго. Дапусціць да злучкі, да ссання малака (спец.).

П. жарабка.

П. цяля да каровы.

2. што і чаго. Выпусціць затрыманае.

Карова малака не прыпусціла.

3. Пабегчы хутчэй (разм.).

П. наўздагон.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць ісці з большай сілай (разм.).

Дождж прыпусціў.

5. што. Зрабіць шырэйшым, даўжэйшым (спец.).

П. сукенку ў падоле.

|| незак. прыпуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пры́пуск, -а, м. (да 1 і 5 знач.).

прыпу́хласць, -і, ж.

Невялікая пухліна.

П. павек.

прыпу́хлы, -ая, -ае.

Які трохі прыпух.

Прыпухлыя губы.

прыпу́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -пу́х, -хла; зак.

Трохі ўспухнуць.

Шчака прыпухла.

|| незак. прыпуха́ць, -а́е.

прыпы́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Часовы перапынак у якім-н. дзеянні, часовае спыненне чаго-н.

Зрабіць п. на паляне.

Скакаць без прыпынку.

2. Месца, дзе прыпыняецца аўтобус, трамвай, поезд і пад. для пасадкі і высадкі пасажыраў.

Аўтобусны п.

3. Месца, якое можа служыць прыстанішчам, прытулкам.

Знайсці сабе п.

Знакі прыпынку — графічныя знакі (кропка, коска, двукроп’е і г.д.), якія расстаўляюцца ў пісьмовай мове паводле пэўных правіл для сэнсавага і (часткова) інтанацыйнага члянення тэксту.

|| прым. прыпы́начны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

П. механізм.

П. пункт.

прыпыні́цца, -пыню́ся, -пы́нішся, -пы́ніцца; зак.

1. Часова, ненадоўга спыніцца або перарвацца.

П. каля вітрыны.

Цягнік прыпыніўся на паўстанку.

Работа прыпынілася.

2. Знайсці прыпынак дзе-н.

Дзе ён прыпыніўся з сям’ёй на першы час?

|| незак. прыпыня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.