Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прызва́цца, -заву́ся, -заве́шся, -заве́цца; -завёмся, -завяце́ся, -заву́цца; -завіся; зак. (разм.).

Пайсці ў армію па прызыве.

|| незак. прызыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прызва́ць, -заву́, -заве́ш, -заве́; -завём, -завяце́, -заву́ць; -заві; -зва́ны; зак., каго-што.

Прыцягнуць для адбывання вайсковай службы.

П. у армію.

|| незак. прызыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прызы́ў, -ы́ву, м.

прызвыча́ены, -ая, -ае.

1. Які стаў прывычкай, прывычны, звычайны.

П. рух.

2. Які прывык да чаго-н.

Прызвычаенае да цемнаты вока.

|| наз. прызвыча́енасць, -і, ж.

прызвыча́іцца, -а́юся, -а́ішся, -а́іцца; зак.

1. Прывыкнуць да чаго-н. як да звычайнага; звыкнуцца.

П. да новых умоў.

П. да цемры.

2. Набыць навык да чаго-н., прывучыцца рабіць што-н.

П. да цяжкай працы.

|| незак. прызвыча́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

прызвыча́іць, -а́ю, -а́іш, -а́іць; -а́ены; зак., каго-што.

Прывіць навык да чаго-н.

П. змалку дзяцей да працы.

|| незак. прызвыча́йваць, -аю, -аеш, -ае.

прызе́млены, -ая, -ае.

Пазбаўлены ўзвышанага, незвычайнага, прыніжаны.

П. быт.

|| наз. прызе́мленасць, -і, ж.

прызёр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Удзельнік спаборніцтва, які атрымаў прыз¹.

П. рэспубліканскага першынства.

|| ж. прызёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. прызёрскі, -ая, -ае.

пры́зма, -ы, мн. -ы, -зм і -змаў, ж.

1. Шматграннік з дзвюма роўнымі паралельнымі асновамі і бакавымі гранямі — паралелаграмамі.

2. Частка аптычнага прыбора — прадмет такой формы з празрыстага рэчыва.

Праз прызму чаго (глядзець, успамінаць і пад.; кніжн.) — не непасрэдна, з апасродкаваным уплывам якіх-н. прамежкавых фактараў.

Адлюстраваць падзеі праз прызму свайго разумення і сваіх адносін.

|| прым. прызматы́чны, -ая, -ае.

Прызматычнае шкло.

прызна́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. прызнацца, прызнаць.

2. Словы, у якіх хто-н. прызнаецца ў чым-н.

Пачуць чыё-н. п.

3. Станоўчая ацэнка, адносіны з боку каго-, чаго-н.

Карыстацца агульным прызнаннем.

прызна́ны, -ая, -ае.

Які карыстаецца агульным прызнаннем (у 3 знач.), вядомы.

П. талент.