Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыда́ча, -ы, ж.

Тое, што прыдадзена, прыбаўка.

Даць што-н. у прыдачу.

Абмен з прыдачай.

прыдба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што і чаго. Набыць, займець, нажыць.

П. сваю гаспадарку.

П. добрую рэч.

2. што і чаго. Атрымаць што-н., авалодаць чым-н.

П. вопыт.

прыдво́рны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да двара манарха.

Прыдворная пасада.

2.

У знач. наз. прыдво́рны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Асоба, якая знаходзіцца пры манарху і ўваходзіць у яго акружэнне.

прыджга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак. (разм.).

Хутка прыйсці, прыбегчы куды-н.

Прыджгаў, не зважаючы на дождж.

прыдзі́ра, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ы, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -дзір (разм.).

Прыдзірлівы чалавек.

прыдзіра́цца гл. прыдрацца.

прыдзі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Дробязны папрок.

Недарэчныя прыдзіркі да слова.

прыдзі́рлівы, -ая, -ае.

Схільны прыдзірацца да кожнай дробязі.

П. тон.

Прыдзірлівыя патрабаванні.

|| наз. прыдзі́рлівасць, -і, ж.

прыдра́цца, -дзяру́ся, -дзярэ́шся, -дзярэ́цца; -дзяро́мся, -дзераце́ся, -дзяру́цца; -дра́ўся, -ра́лася; -дзяры́ся; зак.

1. да каго-чаго. Незаслужана папракнуць, зрабіць вымову за дробную або ўяўную правіннасць.

П. да дробязі.

2. да чаго. Выкарыстаць што-н. як зачэпку для прыдзіркі.

|| незак. прыдзіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прыду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Стварыць у думках, вынайсці, здагадацца што-н. зрабіць.

П. мелодыю.

П. адгаворку.

2. каго-што і з дадан. Выдумаць тое, чаго не было на самай справе.

Ты ўсё прыдумаў, гэтага там не было.

|| незак. прыдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыду́мваць, -аю, -аеш, -ае.