прыгрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак. (разм.).
Сагрэцца ў цёплым месцы або ўкрыўшыся чым-н.
П. каля агню.
П. пад цёплай коўдрай.
|| незак. прыграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
прыгрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; -э́ты; зак.
1. каго-што. Абагрэць крыху, злёгку або зверху.
Прыгрэла сонца.
2. перан., каго (што). Прылашчыўшы, прытуліць (у 2 знач.; разм.).
П. сірату.
◊
Прыгрэць змяю (гадзюку) на сваіх грудзях (разм.) — зрабіць дабро чалавеку, які пасля адплачвае няўдзячнасцю.
|| незак. прыграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыгрэ́ў, -рэ́ву, м. (да 1 знач.) і прыграва́нне, -я, н. (да 2 знач.).
прыгу́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што, чаго і без дап.
Каштуючы што-н., толькі дакрануцца губамі.
Толькі прыгубіла і паставіла чарку.
|| незак. прыгу́бліваць, -аю, -аеш, -ае.
пры́гук, -а, мн. -і, -аў, м.
Вельмі кароткі і няясны дадатковы гук, які суправаджае асноўны.
прыдаро́жны, -ая, -ае.
Які знаходзіцца пры дарозе.
П. камень.
прыда́так, -тка і -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. -тку. Тое, што дададзена, прыбаўка, якая з’яўляецца дадаткам да чаго-н. асноўнага.
Памяняць без прыдатку.
2. -тка. Дадатковы адростак, дадатковае ўтварэнне ў арганізме (спец.).
Мазгавы п.
3. -тка. У граматыцы: азначэнне, выражанае назоўнікам (напр.: вочы-зоркі, жанчына-кантралёр).
|| прым. прыда́ткавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
П. страўнік у птушак.
прыда́тны, -ая, -ае.
Такі, які мае патрэбныя якасці для чаго-н.; прыгодны (здатны) для каго-, чаго-н.
П. для яды.
Прыдатная кандыдатура.
|| наз. прыда́тнасць, -і, ж.
прыда́цца¹, -да́мся, -дасіся, -да́сца; -дадзімся, -дасце́ся, -даду́цца; -да́ўся, -дала́ся, -ло́ся; зак.
1. Аказацца патрэбным; падысці.
Набытыя веды прыдаліся ў гэтай справе.
2. Выдацца, здарыцца.
Прыдаўся пагодлівы дзень.
|| незак. прыдава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.
прыда́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., -да́сца; -да́ўся, -дала́ся, -ло́ся; зак.
1. Дадацца, далучыцца да каго-, чаго-н.; перадацца.
Яму прыдалося (безас.) упартасці.
Меркавалі, што хвароба прыдалася дзіцяці ад паганага вока.
2. Здацца, уявіцца.
Мне спачатку прыдалося (безас.), што ён намнога старэйшы.
|| незак. прыдава́цца, -дае́цца.
прыда́ць, -да́м, -дасі, -да́сць; -дадзім, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́; -да́й; -да́дзены; зак.
1. каго-што. Даць дадаткова.
П. у дапамогу брыгадзе пяць чалавек.
2. чаго. Узмацніць, павялічыць.
П. бадзёрасці.
3. што. Зрабіць якім-н. з выгляду, па характары (са словамі «выгляд», «форма», «аблічча» і інш.).
П. сур’ёзны выраз твару.
4. перан., што. Аднесціся да чаго-н. так або іначай, асэнсаваць (са словамі «значэнне», «сэнс», «увага» і некаторымі інш.).
П. значэнне чыім-н. словам.
Не п. увагі чаму-н.
|| незак. прыдава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
|| наз. прыдава́нне, -я, н.