Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прывеслава́ць, -яслу́ю, -яслу́еш, -яслу́е; -яслу́й; зак.

Наблізіцца, вяслуючы.

П. да берага.

|| незак. прывясло́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

прыве́сці, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; -вёў, -вяла́, -ло́; -вядзі; -ве́дзены; зак.

1. каго (што). Ведучы, памагчы дайсці.

П. дзяцей дадому.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго (што). Паслужыць шляхам да чаго-н.

Сляды прывялі паляўнічых да нары.

Сцежка прывяла на паляну.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго (што), да чаго. Давесці да якога-н. выніку, стаць прычынай чаго-н.

Новыя факты прывялі вучонага да важнага адкрыцця.

Усё гэта можа п. да вялікіх непрыемнасцей.

4. каго-што і ў што. Зрабіць што-н. (што ўказана назоўнікам).

П. ў захапленне. П. прыгавор у выкананне. П. ў належны выгляд.

5. каго. Даць прыплод, нарадзіць (разм.).

Свіння прывяла адзінаццаць парасят.

6. што. Паведаміць для падмацавання чаго-н., напомніць.

П. выказванне вучонага. П. прыклад.

|| незак. прыво́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. прывядзе́нне, -я, н. (да 3, 4, 6 знач.) і прыво́д, -у, М -дзе, м. (да 1 знач.; спец.).

прыве́тлівы, -ая, -ае.

Добразычлівы, гасцінны, ветлівы.

П. гаспадар.

Прыветліва (прысл.) сустрэць гасцей.

|| наз. прыве́тлівасць, -і, ж.

пры́від, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Вобраз каго-, чаго-н., што бачыцца ва ўяўленні.

Начныя прывіды.

2. Ледзь акрэсленыя рысы чаго-н.; контуры.

Аддаленыя прывіды зарыва.

пры́відны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца прывідам, параджэннем хворага ўяўлення.

П. малюнак.

2. перан. Які існуе ва ўяўленні; несапраўдны.

Прывіднае шчасце.

|| наз. пры́віднасць, -і, ж.

прывіле́й, -я, мн. -і, -яў, м. гіст. Заканадаўчы акт у Вялікім Княстве Літоўскім, Рэчы Паспалітай і іншых феадальных дзяржавах.

Віленскі п.

прывіле́я, -і, мн. -і, -ле́й, ж.

Выключнае права, ільгота.

Прывілеі ветэранам вайны.

прывілеява́ны, -ая, -ае.

1. Які карыстаецца прывілеямі.

Прывілеяванае саслоўе.

2. Лепшы, больш выгадны ў параўнанні з іншым.

Паставіць каго-н. у прывілеяванае становішча.

|| наз. прывілеява́насць, -і, ж.

прывіта́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Словы, рух, жэст, звернутыя да каго-н. як знак добразычлівасці, дружалюбнасці, добрага пажадання і пад.

Адказаць на чыё-н. п.

Перадаць п.

2. нязм. Зварот да блізкага знаёмага пры сустрэчы (разм.).

П.!

Куды крочыш?

3. Вусны або пісьмовы зварот да каго-н. з выказваннем асабістай прыязнасці, добрага пажадання, салідарнасці і пад.

Гарачае п. абаронцам Радзімы.

Паслаць п. юбіляру

|| прым. прывіта́льны, -ая, -ае.

прывіта́цца гл. вітацца.