Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

глу́пства, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Дурны ўчынак, думка, недарэчнасць.

2. Што-н. нязначнае, дробязнае.

Не варта гаварыць пра г.

глухава́ты, -ая, -ае.

Часткова пазбаўлены слыху; які недачувае.

глуханемата́, -ы́, ДМ -маце́, ж.

Адсутнасць слыху і здольнасці гаварыць.

глуханямы́, -а́я, -о́е.

Пазбаўлены слыху і здольнасці гаварыць.

глухата́, -ы́, ДМ -хаце́, ж.

Поўная адсутнасць або частковы недахоп слыху.

глухі́, -а́я, -о́е.

1. Пазбаўлены слыху.

Г. чалавек.

Падручнікі для глухіх (наз.).

2. перан., да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.

Г. да чужых патрэб.

3. Прыглушаны, невыразны.

Г. трэск.

Піяніна гучыць глуха (прысл.).

4. Густы, цёмны, непралазны.

Г. лес.

5. Ціхі, пустынны.

Г. завулак.

6. перан. Позні.

Глухая восень.

Глухая поўнач.

7. Без адтулін, суцэльны.

Глухая сцяна.

Глухі зычны — зычны гук, які вымаўляецца без удзелу голасу.

глухме́нь, -і, ж. (разм.).

Глуш, глухое, аддаленае месца.

Лясная г.

Жыць у глухмені.

глу́хнуць, -ну, -неш, -не; глух, глу́хла; -ні; незак.

1. Станавіцца глухім (у 1 знач.).

2. Заціхаць, слабець, знікаць.

Шум глухне.

Матор глухне.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Дзічэць, зарастаць пустазеллем.

Цыбуля без догляду глухне ад травы.

4. перан. Паступова слабець або знікаць.

Пачуцці з часам глухнуць.

|| зак. заглу́хнуць, -не; заглу́х, -хла (да 2—4 знач.) і аглу́хнуць, -ну, -неш, -не; аглу́х, -хла; -ні (да 1 знач.).

глуш, -ы́, ж.

1. Густа парослы ўчастак лесу.

Лясная г.

2. Аддаленае ад паселішчаў месца; захалусце.

Жыву ў глушы, далёка ад горада.

У такую г. аўтобусы не даходзяць.

3. Позняя, глухая пара.

У такую г. людзі адпачываюць.

глушы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Прыстасаванне для змяншэння сілы гуку рухавіка, механізма і пад.

2. перан. Той, хто глушыць (у 3 знач.), падаўляе што-н.

Г. крытыкі.