Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

зайсці́ся, зайду́ся, зо́йдзешся, зо́йдзецца; зайшо́ўся, -шла́ся, -ло́ся; зайдзі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Замерці, знямець, страціць адчувальнасць.

Пальцы зайшліся ад холаду.

Сэрца зайшлося ад страху.

2. Памерці (разм.).

З. ад голаду.

3. Пачаць нястрымана плакаць, смяяцца, кашляць і пад.

З. ад смеху.

Дзіця зайшлося ад плачу.

|| незак. захо́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.

зайчаня́ і зайчанё, -ня́ці, мн.я́ты, -ня́т, н.

Дзіцяня зайца.

за́йчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. гл. заяц.

2. Светлая пляма на чым-н. ад сонечнага праменя, адбітага бліскучай паверхняй.

Зайчыкі на сцяне.

зайчы́ха, -і, ДМы́се, мн. -і, -чы́х, ж.

Самка зайца.

закабалі́ць, -алю́, -алі́ш, -алі́ць; -алі́м, -аліце́, -аля́ць; -а́лены; зак., каго (што).

Паставіць у поўную залежнасць ад каго-н.

|| незак. закаба́льваць, -ваю, -ваеш, -вае.

|| звар., зак. закабалі́цца, -лю́ся, -лі́шся, -лі́цца; -лі́мся, -ліце́ся, -ля́цца; незак. закабаля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. закабале́нне, -я, н.

закава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак.

1. каго (што). Надзець на каго-н. кайданы.

З. злачынца.

2. перан., што. Замарозіць, пакрыць лёдам.

Мароз закаваў раку.

3. каго (што). Падбіваючы падкову, пашкодзіць нагу каню.

|| незак. зако́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

закаву́лак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

1. Невялікі глухі завулак.

2. Аддалены, глухі куток дзе-н., месца ў памяшканні; закутак.

Абшукаць усе закавулкі.

закавы́рысты, -ая, -ае (разм.).

Замыславаты, мудрагелісты.

Закавырыстае пытанне.

|| наз. закавы́рыстасць, -і, ж.

закадзі́раваць гл. кадзіраваць.

закажане́лы, -ая, -ае (разм.).

Недарослы з-за дрэннага догляду, запушчанасці; зачахлы.

Закажанелае парася.