Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

трайча́сты, -ая, -ае.

1. Які складаецца з трох аднародных частак, прадметаў.

Трайчастыя вілы.

2. У выразе: трайчасты нерв (спец.) — пятая пара чэрапна-мазгавых нерваў.

тракт, -у, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

Шырокая праезджая дарога.

Страўнікава-кішачны тракт (спец.) — сукупнасць стрававальных органаў жывёл і чалавека.

|| прым. тра́ктавы, -ая, -ае.

трактава́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ту́ецца; незак.

1. Быць прадметам абгаворвання, разгляду, тлумачэння чаго-н.

2. Характарызавацца, адлюстроўвацца пэўным чынам.

|| наз. трактава́нне, -я, н. і тракто́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.

трактава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.

1. Разглядаць, расцэньваць якім-н. чынам.

Па-новаму т. пытанне.

2. Даваць тлумачэнне чаму-н., тлумачыць.

Т. закон.

|| наз. трактава́нне, -я, н. і тракто́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.

тра́ктар, -а, мн. трактары́ і (з ліч. 2, 3, 4) тра́ктары, -о́ў, м.

Самаходная машына для перамяшчэння, перавозкі грузаў і прывядзення ў дзеянне сельскагаспадарчых і іншых прылад.

Колавы т.

Гусенічны т.

|| прым. тра́ктарны, -ая, -ае.

трактарабудава́нне, -я, н.

Галіна машынабудаўнічай прамысловасці, якая вырабляе трактары і трактарныя рухавікі.

|| прым. трактарабудаўні́чы, -ая, -ае.

трактары́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Кіроўца трактара.

|| ж. трактары́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. трактары́сцкі, -ая,-ае.

тракта́т, -а, Ма́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Навуковая праца, у якой разглядаецца пэўнае пытанне ці праблема.

Філасофскі т.

2. Міжнародны дагавор, пагадненне (спец.).

Мірны т.

|| прым. тракта́тны, -ая, -ае.

трал, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Вялікая сетка для лоўлі рыбы з суднаў.

2. Гідраграфічная прылада для даследавання паверхні марскога дна, яго флоры і фаўны.

3. Прыстасаванне для выяўлення і абясшкоджання мін.

|| прым. тра́лавы, -ая, -ае.

Тралавая лоўля рыбы.

трале́йбус, -а, мн. -ы, -аў, м.

Шматмесная электрычная транспартная машына для перавозкі пасажыраў, якая сілкуецца з дапамогай правадоў.

|| прым. трале́йбусны, -ая, -ае.

Т. парк.