Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

цыбу́ля, -і, ж.

1. Агароднінная расліна сямейства лілейных з цыбулінай у падземнай частцы і трубчастымі лістамі зверху.

Пасадзіць цыбулю.

2. зб. Ядомыя трубчастыя лісты або падземныя галоўкі гэтай расліны.

Зялёная ц.

Рэпчатая ц.

3. Назва некаторых травяністых цыбульных раслін сямейства лілейных.

Ц. мядзведжая.

|| памянш.-ласк. цыбу́лька, -і, ДМ -льцы, ж.

|| прым. цыбу́льны, -ая, -ае.

Сямейства цыбульных (наз.).

цыбу́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Сцябло, звычайна полае і пругкае.

Цыбуры сланечніку.

цывілізава́ны, -ая, -ае.

Які з’яўляецца носьбітам цывілізацыі (у 2 знач.).

|| наз. цывілізава́насць, -і, ж.

цывілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

Далучыць (далучаць) да цывілізацыі (у 2 знач.).

|| звар. цывілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся.

цывіліза́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (звычайна іран.).

Носьбіт культуры, цывілізацыі.

|| прым. цывіліза́тарскі, -ая, -ае.

Цывілізатарская місія.

цывіліза́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Ступень грамадскага развіцця, яе матэрыяльнай і духоўнай культуры, характэрная для той ці іншай грамадска-палітычнай фармацыі.

Антычная ц.

2. Сучасная сусветная культура (у 1 знач.).

цыві́льны, -ая, -ае.

Не ваенны, не вайсковы; грамадзянскі.

Ц. касцюм.

цыга́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1.

Памянш.-ласк. да цыганка.

2. Руская народная музыка, якая нагадвае музыку цыганскіх народных песень, а таксама танец пад такую музыку.

Іграць цыганачку.

Скакаць цыганачку.

цыга́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., што і без дап. (разм.).

Выпрошваць, выманьваць.

|| зак. вы́цыганіць, -ню, -ніш, -ніць; -нены.

цыганы́, -о́ў, адз.а́н, -а́, м.

Народ індыйскага паходжання, які жыве пераважна качавымі і паўкачавымі этнічнымі групамі ў розных краінах свету.

|| ж. цыга́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. цыга́нскі, -ая, -ае.

Ц. табар.