Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

з’ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

Згуртаваць, дасягнуўшы адзінства думак і дзеянняў.

З. народныя масы.

|| незак. з’ядно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. з’ядна́нне, -я, н.

з’язджа́цца гл. з’ехацца.

з’язджа́ць гл. з’ехаць.

зязю́ля, -і, мн. -і, -зю́ль, ж.

Лясная пералётная птушка, якая звычайна не ўе гнязда і кладзе яйкі ў чужыя гнёзды.

|| прым. зязю́лін, -а, -ы.

З. лён (назва расліны сямейства гваздзіковых; куколь).

зяле́на-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) зялёны (у 1 знач.), з зялёным адценнем, напр.: зялёна-блакітны, зялёна-буры, зялёна-жоўты, зялёна-карычневы;

2) зялёны (у 1 знач.), у спалучэнні з іншым асобным колерам, напр.: зялёна-белы, зялёна-чырвоны.

зяле́ніва, -а, н.

1. зб. Зялёная трава, расліннасць, зеляніна.

Нарваць зяленіва свінням.

2. Зялёны колер чаго-н.

зялёнка¹, -і, ДМ -нцы, тпн. -і, -нак, ж.

Ядомы грыб з пласціністай зялёнай шапкай.

Зялёнкі — самыя познія грыбы восені.

зялёнка², -і, ДМ -нцы, ж. (разм.).

Лякарства — вадкасць зялёнага колеру на спірце з антысептычнымі ўласцівасцямі для змазвання скуры.

зялёны, -ая, -ае.

1. Колеру травы, лісця.

Зялёная тканіна.

Зялёная фарба.

2. Пра колер твару: бледны, з зямлістым адценнем (разм.).

З. твар.

3. Які мае адносіны да расліннасці, які складаецца, зроблены з зелені (у 2 і 3 знач.).

Зялёныя насаджэнні.

З. корм.

4. Недаспелы, няспелы.

Зялёныя яблыкі.

Журавіны яшчэ зялёныя.

5. перан. Нявопытны з прычыны маладосці.

З. падлетак.

Молада-зелена (пра нясталую, нявопытную моладзь).

Зялёная вуліцаужыв. як сведчанне таго, што шлях для транспарту свабодны, святлафоры адкрыты; таксама перан.: пра бесперашкоднае праходжанне чаго-н.

з’ялча́ць гл. ялчаць.