Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

змыць, змы́ю, змы́еш, змы́е; змы́ты; зак., што.

1. Мыццём ліквідаваць, зняць.

З. з сябе пот.

З. сваю віну (перан.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Знесці (вадой, цячэннем).

Вада змыла бярвенне.

|| незак. змыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змыў, змы́ву, м. (спец.).

змы́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Месца, дзе што-н. змыкаецца, злучаецца (спец.).

На змычцы скляпення.

2. перан., адз. Саюз, яднанне.

З. горада з вёскай.

змяі́ны гл. змяя.

змяі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., змяі́цца; незак.

Выгінацца, цягнуцца звілістай лініяй.

Між кустоў змяілася сцежка.

змя́клы, -ая, -ае.

Які змяк, страціў першапачатковую цвёрдасць, пругкасць.

Змяклая гліна.

змя́кнуць, -ну, -неш, -не; змяк, -кла; -ні; зак.

1. Стаць мяккім, размякнуць.

Кардон на дажджы змяк.

2. Тое, што і размякнуць (у 2 знач.).

Як прыйшло да справы, ён зусім змяк.

змякча́льны, -ая, -ае.

Які надае мяккасць скуры, слізістым абалонкам.

З. крэм.

|| наз. змякча́льнасць, -і, ж.

змякчы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш мяккім, эластычным.

Скура змякчылася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) перан. Аслабець, зменшыцца.

Боль змякчыўся.

Гнеў змякчыўся.

3. перан. Стаць менш суровым.

Бацька змякчыўся.

Сэрца змякчылася.

|| незак. змякча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. змякчэ́нне, -я, н.

змякчы́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; змя́кчаны; зак.

1. што. Зрабіць больш мяккім, эластычным.

З. скуру.

2. перан., што. Аслабіць, зменшыць.

З. удар.

З. боль.

З. прыгавор.

3. перан., каго (што). Зменшыць чыю-н. суровасць, зрабіць больш мяккім, лагодным.

З. суровага бацьку.

|| незак. змякча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змякчэ́нне, -я, н.

змяне́нне, -я, н.

1. гл. змяніцца, змяніць.

2. мн. -і, -яў. Папраўка, пераробка, якая мяняе што-н. ранейшае.

Змяненні ў правапісе.

Карэнныя змяненні ў жыцці грамадства.