трыбушы́ць, -бушу́, -бу́шыш, -бу́шыць; -бу́шаны; незак. (разм.).
1. каго (што). Патрашыць, вымаць вантробы з забітай жывёліны.
2. перан., што. Разварочваць, разрываць што-н., даставаць, вымаць усё тое, што знаходзіцца ў чым-н.
Т. чамадан.
3. перан., каго-што. Рабіць вобыск, трэсці каго-н. (груб.).
|| зак. вы́трыбушыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны (да 1 і 2 знач.).
трыва́лы, -ая, -ае.
1. Устойлівы, моцны, які з цяжкасцю паддаецца разбурэнню, надзейны.
Трывалая апора.
Т. будынак.
2. перан. Вынослівы, стойкі, цярплівы.
Т. чалавек.
Т. характар.
3. Які не мяняецца, надзейны, устойлівы.
Т. мір.
Трывалая эканамічная аснова.
4. Пра яду: сытны, пажыўны (разм.).
Т. абед.
|| наз. трыва́ласць, -і, ж.
трыва́нне², -я, мн. -і, -яў, н.
У граматыцы: катэгорыя дзеяслова, якая выражае характар працякання дзеяння ў адносінах да выніку, працягласці, яго мяжы.
Закончанае т.
Незакончанае т.
|| прым. трыва́льны, -ая, -ае.
Трывальная па́ра.
трыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што і без дап. Цярпліва пераносіць боль, непрыемнасць і пад.
Так хацелася спаць, што ён не мог т.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Працягвацца пэўны час.
Усё лета трывала засуха.
Трывала маўчанне.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Захоўваць прыдатнасць, выконваць сваё прызначэнне; трымацца, служыць.
Кладачка слабая, але яшчэ доўга будзе т.
|| наз. трыва́нне, -я, н. (да 1 знач.).
трывія́льны, -ая, -ае.
Пазбаўлены арыгінальнасці, звычайны.
Трывіяльная думка.
Т. флірт.
|| наз. трывія́льнасць, -і, ж.
трыво́га, -і, ДМ -во́зе, ж.
1. Неспакой, моцнае душэўнае хваляванне, выкліканае страхам, небяспекай і пад.
Т. за лёс дзяцей.
2. Шум, перапалох, мітусня.
Усе крычалі, адчувалася моцная т.
3. Небяспечнае становішча, а таксама сігнал, які апавяшчае аб ім.
Паветраная т.
Пажарная т.
трыво́жны, -ая, -ае.
1. Поўны трывогі (у 1 знач.), або які выражае трывогу.
Т. сон.
Т. голас.
Трывожна (безас. ў знач. вык.) на душы.
2. Які выклікае трывогу (у 1 знач.), неспакой.
Трывожныя звесткі.
3. Небяспечны.
Т. час.
4. Які паведамляе пра небяспеку.
Т. гудок.
Т. сігнал.
|| наз. трыво́жнасць, -і, ж.
трыво́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца; незак.
Прыходзіць у стан трывогі, моцнага душэўнага хвалявання, турбавацца.
Т. за родных.
|| зак. устрыво́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца і патрыво́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца.
трыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; незак., каго-што.
1. Прыводзіць у стан трывогі (у 1 знач.), хвалявання.
Трывожыла становішча на фронце.
2. Парушаць спакой каго-, чаго-н., турбаваць.
Не трэба яго т.
3. перан. Бударажыць мінулае, перажытае.
4. Раздражняць, раз’ятрываць.
Т. рану.
|| зак. устрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 1 знач.), стрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2 знач.) і патрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2—4 знач.).