Verbum

трашча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Утвараць трэск.

Лёд трашчыць.

2. Утвараць гукі, падобныя на трэск (пра насякомых).

Т. начныя цвыркуны.

3. перан. Хутка, многа, не змаўкаючы гаварыць.

Яна можа т. гадзіну без перапынку.

4. перан. Быць напярэдадні краху, распаду; знаходзіцца пад пагрозай зрыву.

План па перавозках грузаў трашчыць.

5. Пра вельмі моцны мароз.

На двары трашчыць мароз.

трашчо́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Прылада, пры дапамозе якой утвараюцца траскучыя гукі.

2. Народны ўдарны музычны інструмент, які складаецца з набору драўляных дошчачак, нанізаных адным канцом на вяроўку.

3. перан. Той (тая), хто многа, не сціхаючы гаворыць; балбатун (балбатуха) (разм.).

|| прым. трашчо́тачны, -ая, -ае.

траю́радны, -ая, -ае.

Які знаходзіцца ў сваяцкіх адносінах у трэцім калене па прадзеду або прабабцы.

Т. брат.

Т. пляменнік.

трая́кі, -ая, -ае.

Які мае тры віды, формы, значэнні.

Траякая выгада.

|| наз. трая́касць, -і, ж.

тро́е, траі́х, траі́м, траі́мі, ліч. зб.

Тры.

Ужыв.:

а) з назоўнікамі мужчынскага і агульнага роду, што абазначаюць асобу.

Т. сыноў.

Т. сірот;

б) з асабовымі займеннікамі ў мн.

Іх было т.

Гэту работу ўжо траім прапаноўвалі;

в) з назоўнікамі, якія абазначаюць маладых істот.

Т. дзяцей.

Т. цялят;

г) з множналікавымі назоўнікамі.

Т. саней.

Т. штаноў.

Т. сутак;

д) без назоўнікаў, калі абазначае асоб мужчынскага і жаночага полу разам.

Нас там працуе т.: два мужчыны і жанчына;

е) з некаторымі назоўнікамі, якія абазначаюць парныя прадметы.

Т. рукавіц.

тро́йка, -і, ДМ тро́йцы, мн. -і, тро́ек, ж.

1. Лічба

3.

2. Адзнака паспяховасці вучняў, студэнтаў (разм.).

Атрымаць тройку па матэматыцы.

3. Трое коней, запрэжаных поруч у адзін экіпаж.

Катацца на тройцы.

4. Група з трох чалавек або трох аднародных прадметаў.

5. Касцюм, у які ўваходзяць пінжак, штаны або спадніца, камізэлька.

6. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 3 (трамвай, аўтобус і пад.; разм.).

|| прым. тро́ечны, -ая, -ае (да 3 знач.).

тро́йні, -яў.

Вілы з трыма зубамі.

тро́йца, -ы, ж.

1. (з вялікай літары). У хрысціянскай рэлігіі: трыадзінае бажаство, у якім спалучаюцца тры асобы: Бог Айцец, Бог Сын і Бог Дух Святы.

2. (з вялікай літары). Свята хрысціянскай царквы, якое адзначаецца на пяцідзясяты дзень пасля Вялікадня; Сёмуха.

3. Пра трох асоб, звязаных паміж сабой сяброўскімі адносінамі (разм., часта іран.).

Неразлучная т.

тро́йчы, прысл.

1. Тры разы.

Ён т. быў у Мінску.

2. Утрайне, у тры разы больш (менш).

Прыбытак т. павялічыўся.

тромб¹, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Згустак крыві, які ўтвараецца ў крывяносным сасудзе ці ў поласці сэрца.

2. Увогуле згустак рэчыва, які закупорвае сасуд, праток.

Лімфатычны т.

|| прым. трамбаты́чны, -ая, -ае.