Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

бале́ць¹, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -лі́ць; незак.

1. Выклікаць адчуванне болю.

Сэрца баліць.

Баліць (безас.) пад лыжачкай.

Душа баліць (перан.).

2. перан. Хваляваць, турбаваць.

Шчыраму сэрцу і чужая болька баліць.

бале́ць², -е́ю, -е́еш, -е́е; незак., за каго-што (разм.).

Востра перажываць за поспехі ці няўдачы спартыўнай каманды, за выступленне спартсмена і пад.

Б. за зборную краіны.

бале́я, -і, мн. -і, -ле́й, ж.

Вялікая нізкая драўляная або металічная пасудзіна для мыцця бялізны.

Паласкаць бялізну ў балеі.

|| памянш. бале́йка, -і, ДМе́йцы, мн. -і, -ле́ек, ж.

|| прым. бале́йны, -ая, -ае.

балі́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Вялікі яркі метэор.

|| прым. балі́дны, -ая, -ае.

балі́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Раздзел тэарэтычнай механікі, які вывучае законы руху цяжкага цела, кінутага пад некаторым вуглом да гарызонту.

2. Навука аб законах руху снарадаў.

|| прым. балісты́чны, -ая, -ае.

Балістычная ракета.

балка́рцы, -аў, адз. -рац, -рца, м.

Народ цюркскай моўнай групы, які складае частку насельніцтва Кабардзіна-Балкарыі, што ўваходзіць у Расійскую Федэрацыю.

|| ж. балка́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. балка́рскі, -ая, -ае.

балко́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пляцоўка з поручнямі, прыбудаваная знадворку да сцяны дома.

Адпачываць на балконе.

2. Сярэдні або верхні ярус у тэатры.

|| памянш. балко́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. балко́нны, -ая, -ае.

Балконныя дзверы.

бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.

Газавы б.

2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.

Залатаны б.

3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).

|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. бало́нны, -ая, -ае.

бало́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Парода маленькіх хатніх сабачак з доўгай шаўкавістай поўсцю.

бало́та, -а, Мо́це, мн. -ы, -ло́т, н.

1. Нізкае багністае месца са стаячай вадой.

Куп’істае б.

Вада патыхае балотам.

2. Вялікая гразь на вуліцы, у двары (разм.).

3. перан. Усё, што характарызуецца застоем, бяздзейнасцю, маральным падзеннем.

|| памянш. бало́тца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 1 знач.).

|| прым. бало́тны, -ая, -ае.

Балотная расліннасць.