Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дыяфі́льм, -а, мн. -ы, -аў, м.

Фільм, складзены з дыяпазітываў.

Дзіцячыя дыяфільмы.

|| прым. дыяфі́льмавы, -ая, -ае.

дыяфра́гма, -ы, мн. -ы, -фра́гм і -аў, ж.

1. Сухажыльна-мышачная перагародка, якая аддзяляе грудную поласць ад брушной.

2. Святлонепранікальная перагародка ў аптычных прыборах з адтулінай для прапускання пучка прамянёў.

|| прым. дыяфра́гмавы, -ая, -ае.

дыяхрані́я, -і, ж.

Стан якіх-н. з’яў, сістэмы ў іх развіцці, гісторыі.

Моўная д.

|| прым. дыяхрані́чны, -ая, -ае і дыяхро́нны, -ая, -ае.

Дыяхранічны аналіз.

Дыяхронны метад.

дэ..., прыстаўка.

Утварае дзеясловы і назоўнікі са знач. адсутнасці прыметы або супрацьлегласці дзеяння, напр.: дэкадзіраваць, дэшыфраваць, дэмантаж, дэгуманізацыя, дэнацыяналізацыя, дэстабілізацыя.

дэбарка́дар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Плывучая параходная прыстань, а таксама месца пасадкі на параходнай прыстані.

2. Крытая платформа чыгуначнай станцыі (уст.).

|| прым. дэбарка́дарны, -ая, -ае.

дэбатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак., што і без дап.

Абмяркоўваць што-н., весці дэбаты.

Д. пытанне.

дэба́ты, -аў.

Абмеркаванне якога-н. пытання, спрэчкі.

Разгарнуліся д.

Парламенцкія д.

дэбашы́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто ўчыняе дэбошы; буян, скандаліст.

|| прым. дэбашы́рскі, -ая, -ае.

дэбашы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак.

Учыняць дэбошы; буяніць, скандаліць.

|| зак. надэбашы́рыць, -ру, -рыш, -рыць.

|| наз. дэбашы́рства, -а, н.

дэ́бет, -у, М -беце, м. (спец.).

У прыходна-расходных кнігах: рахунак паступленняў і даўгоў дадзенай установе.

|| прым. дэбето́вы, -ая, -ае.