Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

заслані́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак., каго-што.

1. Закрыць, загарадзіць сабой або чым-н.

З. святло.

З. печ.

Што табе розум засланіла? (перан., безас.; разм.).

2. перан. Адсунуць на задні план, замяніць сабой.

Гэта моцнае, радаснае пачуццё засланіла ўсе астатнія.

3. безас. Закласці.

У грудзях засланіла.

|| незак. засланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

за́сланка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Прыстасаванне ў выглядзе бляшанага ліста з ручкай для закрывання топкі печы, а таксама наогул прыстасаванне для закрывання адтулін.

|| прым. за́сланкавы, -ая, -ае.

засла́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -сце́лецца; зак.

Пакрыцца, завалачыся чым-н. туманным, тым, што сцелецца.

Луг заслаўся туманам.

Неба заслалася хмаркамі.

|| незак. засціла́цца, -а́ецца.

засла́ць¹, зашлю́, зашле́ш, зашле́; зашлём, зашляце́, зашлю́ць; зашлі́; засла́ны; зак., каго-што.

1. Адаслаць далёка ці не па прызначэнні.

З. на край свету.

2. Паслаць з якой-н. скрытай, тайнай мэтай.

З. агентаў.

3. Адправіць, пераслаць каму-н., цераз каго-н. (разм.).

З. гасцінцы родным цераз знаёмага.

|| незак. засыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. засы́лка, -і, ДМ -лцы, ж.

засла́ць², -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; -сцялі́; -сла́ны; зак., што.

1. Рассцілаючы што-н., пакрыць якую-н. паверхню.

З. стол абрусам.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыць, завалачы сабой (пра што-н., што сцелецца).

Туман заслаў нізіну.

Слёзы заслалі вочы.

|| незак. засціла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

засле́джваць гл. заслядзіць.

заслі́ніць гл. слініць.

засло́н¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вайсковы атрад для аховы і прыкрыцця галоўнай часткі войска.

Выставіць з.

|| прым. засло́нны, -ая, -ае.

засло́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

Хатняя пераносная лаўка.

|| прым. засло́нны, -ая, -ае.

засло́на, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Тое, што пакрывае, засланяе сабой.

Дымавая з. (паласа густога дыму для маскіроўкі; таксама перан.: пра тое, што прызначана для маскіроўкі, пакрыцця тайных задум, чаго-н. нядобрага і пад.).

2. Шырокае палотнішча, якое закрывае сцэну ад глядзельнай залы.

Падняць заслону.