Verbum

запяча́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Налажыць пячатку на што-н. закрытае.

З. пакет сургучом.

2. Палажыўшы ў канверт, заклеіць.

З. пісьмо.

|| незак. запяча́тваць, -аю, -аеш, -ае.

запячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; запёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.

1. што. Спячы, загарнуўшы ў цеста.

З. рыбу ў цесце.

2. Паставіць у напаленую печ, у духоўку для ўтварэння румянай скарынкі.

З. макароны.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прычыніць пякучы боль, засадніць.

Моцна запякло.

|| незак. запяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

запячы́ся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -пячэ́цца, -пяку́цца; запёкся, -пякла́ся, -ло́ся; зак.

1. Спячыся ў слоі цеста.

2. Загусцець (пра кроў).

3. Перасохшы, пакрыцца тонкай цёмнай плеўкай (пра вусны).

Вусны запякліся.

|| незак. запяка́цца, -а́ецца.

зара́, -ы́, мн. зо́ры і (з ліч. 2, 3, 4) зары́, зор, ж.

1. Яркая афарбоўка гарызонту перад усходам і пасля заходу сонца.

Вячэрняя з.

Ад зары да зары (увесь дзень або ўсю ноч). Ні свет ні з. (надта рана).

2. перан. Пачатак, зараджэнне чаго-н. радаснага.

На зары цывілізацыі.

З. свабоды.

3. Ранішні або вячэрні ваенны сігнал.

Іграць зару.

4. звычайна мн. Зорка.

Ужо ў небе зазіхацелі зоры.

|| прым. заравы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

З. захад.

зарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., што.

1. Набыць работай, атрымаць за работу.

З. семсот рублёў.

З. права на адпачынак.

2. Атрымаць у выніку чаго-н. (разм., іран.).

З. па карку.

З. вымову.

3. Закласці, замураваць.

З. адтуліну.

◊

Зарабіць як Заблоцкі на мыле (разм., жарт.) — пагарэць на якой-н. справе.

|| незак. зарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

зарабо́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Плата за работу.

Месячны з.

Вялікі з.

2. мн. Праца па найме, звычайна часовая, па-за месцам пастаяннага жыхарства.

Ездзіць у заработкі.

зарабо́тны, -ая, -ае.

У выразе: заработная плата — плата за работу.

за́рава, -а, н.

Водбліск пажару або заходу сонца на небе.

Багровае з.

зара́д, -а і -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Выбуховае рэчыва, якое змяшчаецца ў пэўнай колькасці ў снарадзе, патроне.

2. -у. Колькасць электрычнасці ў якім-н. целе.

Дадатны з.

З. энергіі (перан.).

|| прым. зара́дны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Зарадная скрынка (павозка для снарадаў).

зарадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́дзіцца; зак.

Узяць пачатак, узнікнуць.

Зарадзілася задумка напісаць раман.

|| незак. зараджа́цца, -а́ецца.