Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

былы́, -а́я, -о́е.

1. Мінулы, прошлы.

Былыя падзеі.

Успамінаць былыя часы.

2. Які страціў ранейшае становішча, прызначэнне.

Б. студэнт.

Былая слава.

быль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Тое, што сапраўды было, адбывалася, у адрозненне ад небыліцы.

Пераплялася б. з небыліцай.

2. Апавяданне аб праўдзівым здарэнні.

Б. перадаецца з пакалення ў пакаленне.

быльнёг, -нягу́, мн. -нягі́, -няго́ў, м.

Тое, што і быльнік.

бы́льнік, -у, мн. -і, -аў, м.

Адзін з відаў палыну; чарнобыль.

З быльніку вязалі венікі і мётлы.

|| прым. бы́льнікавы, -ая, -ае.

быстрахо́дны, -ая, -ае.

З вялікай хуткасцю руху.

Б. катар.

|| наз. быстрахо́днасць, -і, ж.

бы́стры, -ая, -ае.

1. Які хутка цячэ, лётае, бегае.

Быстрая плынь.

Б. хлопчык.

2. Жывы, праніклівы (пра вочы, позірк і пад.).

У дзяўчыны быстрыя вочы.

быстрыня́, -і́, мн. быстры́ні, -ры́нь, ж.

1. Імклівая плынь з вірамі ў рацэ.

Папасці на быстрыню.

2. Вялікая хуткасць.

Чуткі распаўсюджваліся з выключнай быстрынёй.

быт, -у, М бы́це, м.

Агульны жыццёвы ўклад, паўсядзённае жыццё.

Сельскі б.

Быту не даваць (разм.) — дакучаць, парушаючы чый-н. спакой.

|| прым. бытавы́, -а́я, -о́е.

Бытавыя паслугі.

бытава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; незак.

Існаваць, мець месца.

Такая думка даўно бытуе ў народзе.

|| наз. бытава́нне, -я, н.

Б. вуснай народнай творчасці.

бытаві́зм, -у, м.

Празмернае захапленне апісаннем быту, яго дэталей.